Reklam içerik analizi: Türkiye'de prime time'da yayınlanan reklamlar üzerine bir uygulama


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EVRİM CENGİZ

Danışman: Serkan Güneş

Özet:

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de prime time (Altın Saatler) olarak bilinen televizyon

kuşağında yayınlanan diziler arasında gösterilen reklamların içeriğini araştırmaktı. Bu

amaca bağlı olarak bu çalışma içerik analizi olarak dizayn edilmiştir. Bu bağlamda 24 Kasım

– 1 Aralık 2014 tarihleri arasında Türkiye’nin en çok izlenen 5 televizyon kanalında (ATV,

Fox TV, Kanal D, Show TV ve Star TV) Prime Time’da (20:00 - 22:59 (22:59 dâhil) saatleri

arasında) yayınlanan diziler içinde gösterilen toplam 2481 reklam içerik olarak analiz

edilmiştir. Çalışmanın sonuçları göstermiştir ki reklamlar içerikleri olarak birbirlerinden

oldukça farklıdır. Aynı zamanda sektör bazında değerlendirildiğinde de reklam içeriklerinin

birbirlerinden oldukça farklı olduğu gözlemlenmiştir. Sonuçlara göre, en çok reklam gıda

sektörü tarafından verilmiştir. Bunu, ev ürünleri ve mobilya sektörü, otomotiv, alışveriş

siteleri, bankacılık ve finans sektörleri takip etmektedir. En az reklam ise sağlık sektörü

tarafından verilmiştir. Sonuçlar aynı zamanda reklamların bilgi verici olup olmamalarına

göre de değerlendirilmiştir. Bu noktada yine Resnik ve Stern’in (1977) çalışması baz

alınmıştır. Bu çalışmada ise en az bir reklam kriterine sahip olan reklamlar tüm reklamların

%41’ini, en az 2 kriterine sahip olan reklamlar tüm reklamların %36’sını, en az 3 kriterine

sahip olan reklamlar tüm reklamların %16’sını ve en az 4 kriterine sahip olan reklamlar tüm

reklamların %5’ini oluşturmaktadır. Buna göre çalışmayı oluşturan reklamların çok büyük

bölümü bilgi verici reklam kategorisindedir. Bu çalışmanın sektör bazında bulguları da

göstermiştir ki reklamların içerikleri ve bilgi verici olup olmaları da sektör bazlı olarak

değişmektedir. Bu çalışmaya göre en az ipucu elektronik ve teknoloji sektöründeyken en çok

ipucu inşaat sektöründe görülmüştür. Bu çalışmada aynı zamanda reklamlarda ünlü oyuncu

oynayıp oynamadığı da araştırılmıştır. Buna göre reklamların sadece belli bir bölümünde

(%14.5) ünlü oyunculara yer verildiği görülmüştür. Birçok reklamda ünlü oyuncu yer almasa

da, sektör bazında değerlendirildiğinde bazı sektörler için önemli bir kriter olduğu ortaya

çıkmıştır.