Acil servis hastalarında optik sinir kılıfı çapının (OSKÇ) ultrasonografik ve bilgisayarlı tomografik ölçümlerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BENGÜ ŞERO

Danışman: İSA KILIÇASLAN

Özet:

Giriş ve Amaç Optik Sinir Kılıf Çapı Ölçümü (OSKÇ) intrakraniyal basınç artışı saptanmasında kullanılan girişimsel olmayan bir tanı yöntemidir. OSKÇ ultrasonografik ölçümü, kolay ulaşılabilir olmasına ve popülaritesine rağmen; yapılan çalışmalarda optik sinir kılıf çapının intrakraniyal basınç artışını gösteren eşik değerlerinde farklılıklar vardır. Bu çalışmada acil servis hastalarında OSKÇ’nin ultrasonografik ölçümleri arasında farklılıklara neden olabilecek, OSKÇ ölçüm tekniklerinden kaynaklanabilecek nedenleri ile hasta demografik özelliklerini (yaş, cinsiyet, boy, vücut kitle endeksi, baş çevresi, göz küresi çapı, optik sinir kılıf çapını etkileyebilecek altta yatan hastalıkları, girişimleri) araştırmak hedeflendi. Gereç ve Yöntem Bu çalışma, tek merkezli, kesitsel, prospektif gözlemsel klinik bir çalışma olarak planlandı ve bir üniversite hastanesinin acil servisinde yapıldı. Ultrasonografi uygulamaları ultrasonografi eğitim sertifikasyonuna sahip ve acil ultrasonografi kullanım deneyimi olan tez öğrencisi tarafından gerçekleştirildi. Ultrasonografik OSKÇ ölçümü Beyin BT çekiminden hemen sonra eş zamanlı olarak yapıldı. 57 Bulgular Sağ ve sol göz longitudinal ve transvers OSKÇ ölçümleri birbirleriyle korele saptandı (Longitudinal ölçüm r=0,728, p<0,001; transvers ölçüm r=0,767, p<0,001). Çalışmamızda OSKÇ ölçümlerini demografik verilerle karşılaştırdığımızda cinsiyetler arasında fark saptandı (Kadınlarda ortalama 4,2 mm ± 0,6, erkeklerde 4,5 mm ±0,6). Hastaların göz transvers ve longitudinal OSKÇ ölçümleri ile baş çevresi ölçümünün istatistiksel olarak korele olduğu saptandı (Transvers OSKÇ Spearmen testi, r=0,294, p=0,004; Longitudinal OSKÇ Spearmen testi, r=0,281, p=0.006). Sonuç Optik sinir kılıfı çapının ultrasonografik olarak kafaiçi basıncı açısından değerlendirilmesi; milimetrik ölçüm metodu olması nedeniyle teknik açıdan elde edilen görüntüye bağlı olarak farklılıklar olabileceği ve kullanıcı bağımlılığının ön planda olan bir ultrasonografi tekniğidir. Hastalara ait demografik özelliklerden ise cinsiyetler arası OSKÇ’nin farklı olduğu saptanmıştır (kadınlarda ortalama 4,2 mm, erkeklerde ortalama 4,5 mm). OSKÇ ölçümünün baş çevresi ile arasında zayıf korelasyon olduğu ve boy, kilo, vücut kitle indeksi, yaş gibi faktörlerle ilişkili değildir.