Hematolojik malignitesi olan hastalarda hepatit B virüsünün davranışı


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE TURGUT

Danışman: ABDULLAH MÜNCİ YAĞCI

Özet:

Giriş ve Amaç: İmmünosüpresif tedavilerin kullanılmasıyla artan Hepatit B Virüsü (HBV) reaktivasyonu, en çok hematolojik maligniteli hastalarda karşımıza çıkmaktadır. Reaktivasyon oranları hastaların almış oldukları tedaviler ve viral belirteçler ile yakın ilişkilidir. Bu çalışmada merkezimizde, hematolojik maliniteler nedeniyle kemoterapi ve/veya monoklonal antikor tedavisi uygulanmış olup HBV riski taşıyan hastaların kemoterapi protokolleri, uygulanan antiviral profilaksi çeşitleri, ne kadarına antiviral profilaksi verildiği, proflaksi verilenler ile verilmeyenler arasında, başlangıç viral serolojilerine, tanılarına, aldıkları kemoterapi rejimleri ve sürelerine, aldıkları antiviral çeşidi ile sürelerine ve tedavi uyumlarına göre reaktivasyon riski açısından farklılık olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Metod: Çalışmaya Gazi Üniversitesi Erişkin Hematoloji Bilim Dalı’ na 2010 ocak ve 2017 aralık arasında başvuran 18 yaş üstü, HBsAg ve/veya anti-HBc total pozitif olan malign hematolojik tanılı immünsupresif/sitotoksik tedavi planlanmış hastalar dahil edilmiştir. Hastaların cinsiyeti, yaşı, tanıları, almış oldukları tedaviler ve antiviraller, tedavi süreleri, HBsAg, anti-HBs, anti-HBc, HBeAg, anti-HBe, HBV DNA düzeyleri ve HBV reaktivasyonunu etkileyen durumlar geriye dönük incelenmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 83 hastanın 25'i (%30) HBsAg pozitif, 58'i (%70) HBsAg negatif idi. Hastaların tümünde anti-HBc pozitif idi. Hastaların %13.3’ü çok yüksek risk, %49.4’ü orta risk, %37.3’ü ise çok düşük risk grubundaydı. En fazla viii saptanan tanı Non-Hodgkin Lenfoma (NHL) (%34.9) idi. Rituksimab kullanım oranı %45.2 idi. Hastaların %35’ine profilaktik antiviral verilmişti. Hastaların %24.1’inde HBV reaktivasyonu gözlendi. HBs Ag pozitif hastalarda reaktivasyon oranı (%40), HBsAg negatif hastalara (%17) göre daha yüksek saptandı. Anti HBs pozitif hastalarda gözlenen reaktivasyon oranı (%10), Anti HBs negatif hastalara göre (%37) daha düşük saptandı. Profilaktik olarak lamivudin verilen hastaların %46’sında reaktivasyon gözlenirken entekavir ve tenofovir verilen hastaların hiçbirinde reaktivasyon gözlenmedi. Tenofovir alan hastalardan 2'sinde antiviral kesildikten sonra reaktivasyon yaşandı. Reaktivasyon görülen ve görülmeyen hastalarda hem rituksimab hem de kemoterapinin ortanca kullanım süresi (6 aya 6 ay) benzerdi. Sonuç: HBsAg pozitif hastalarda reaktivasyon daha yüksek oranda saptanmıştır. Anti HBs pozitif hastalarda reaktivasyonun düşük oranda görülmesi anti-HBs'nin reaktivasyonu önlemedeki önemini göstermiştir. Tenofovir ve entekavirin reaktivasyonu önlemede lamivudine göre daha etkin olduğu gösterilmiştir.