Pozisyon Ve Rem İlişkili Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Tanısında Kullanılan Farklı Kriterlerin Karşılaştırılması Ve Prognozu Belirlemedeki Yeri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Melike Badoğlu

Danışman: OĞUZ KÖKTÜRK

Özet:

Obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS) olan hastalar uyku bozukluğuna bağlı semptomlarla başvurabileceği gibi; kardiyak aritmiler, myokard infarktüsü, serebrovasküler olay, pulmoner hipertansiyon ve ani ölüme varan sistemik semptom ve sonuçlarla da karşımıza çıkabilmektedir. Bu özellikleriyle OSAS, toplum sağlığında önemli yere sahiptir. Uluslararası uyku bozuklukları sınıflamasında AASM kriterleri esas alınmaktadır. AASM sınıflamasında OSAS için alt gruplar yer almasa da; yapılan çalışmalarda pozisyon ilişkili, REM ilişkili, hem REM hem pozisyon ilişkili, pozisyon ve uyku evresinden bağımsız OSAS lı hasta grupları olduğu saptanmıştır. Literatürde bu alt grupları inceleyen çalışma sayısı azdır. OSAS klinik tipleri için literatürde iki farklı tanımlama mevcuttur. Bunlar çalışmamızda geniş tanımlama ve dar tanımlama olarak adlandırılmış, çalışma örneklemindeki tüm OSAS tipleri (olası alt grupları geniş tanımlamaya göre; REM ilişkili, pozisyon ilişkili, REM + pozisyon ilişkili, uyku evresi ve pozisyondan bağımsız -pür- OSAS; dar tanımlamaya göre REM bağımlı, REM ile ağırlaşan, pozisyon bağımlı, pozisyon ile ağırlaşan, REM + pozisyon bağımlı, REM + pozisyon ile ağırlaşan, pür OSAS) klinik ve polisomnografik parametreler yönünden karşılaştırılmış, bu grupları birbirinden ayıran faktörler ve hangi tanımlamanın kullanılmasının daha faydalı olacağı ve hastalık prognozunu belirlemedeki değeri araştırılmıştır. Çalışmamız, arşiv taraması ile yapılan retrospektif bir çalışmadır. Eylül 2012 Ekim 2014 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Uyku Bozuklukları Merkezi nde uykuda solunum bozukluğu 76 öntanısıyla tüm gece polisomnografi (PSG) yapılan hastaların PSG raporları incelenerek, AASM kriterlerine göre OSAS tanısı alan 280 i erkek (%73,7), 100 ü kadın (%26,3) olmak üzere toplam 380 erişkin OSAS lı hasta çalışmaya dahil edilmiştir. OSAS ı ağırlaştıran faktörler yaş, kilo, VKİ, sigara kullanımı, komorbidite varlığı, ÜSY patolojileri, tip 2 diyabetes mellitus, hipertansiyon ve GÖRH olarak saptanmıştır. Karşılaştırmalı analiz sonuçlarımıza göre OSAS ın pozisyon ile ilişkisi yaşlı ve erkek olguların, REM + pozisyon ile ilişkisi genç ve hafif dereceli olguların, pozisyon ve uyku evresi ile ilişkili olmaması ise kilolu, daha uykulu, oksijenizasyonu bozuk ve ağır dereceli olguların özelliği olarak bulunmuştur. REM ile ağırlaşan, supin pozisyon ile ağırlaşan, REM + pozisyon ile ağırlaşan gruplarda; toplam AHİ, apne indeksi, hipopne indeksi, minimum SpO2 ve desatürasyon yüzdesi REM bağımlı, pozisyon bağımlı, REM + pozisyon bağımlı gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha kötü saptanmıştır (p<0,005). Bu farklılık hastalığın ağırlık ve olası komplikasyonları üstüne etkisi ile değerlendirildiğinde, pozisyonel ve/veya REM ilişkili OSAS olgularının pozisyon ve/veya REM bağımlı ve pozisyon ve/veya REM ile ağırlaşan olarak ayrı gruplandırılmasının hastalığın prognozunu öngörmede faydalı olacağı kanısına varılmıştır. Çalışmamız, OSAS hastalarını hem dar hem geniş tanımlamalara göre gruplandırarak karşılaştıran ilk çalışmadır. Bu konuda daha çok hasta sayısı ile yapılacak çalışmalara ihtiyaç vardır.