Iraklı çocukların resimlerinde savaşın yansımaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ RESİM-İŞ ANABİLİM DALI , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BASIL ABDULLAH FATHI JAJJU

Danışman: Gonca Hülya Yayan

Özet:

Günümüzde milyonlarca çocuk savaşların, terör saldırılarının ve politik çatışmaların masum kurbanları durumundadır. Bu şiddet eylemlerinin çocuklar üzerinde yarattığı travmatik etkiler, onların fiziksel, psikolojik ve ahlaki gelişimleri üzerinde kalıcı zararlar bırakmaktadır. IŞİD veya DEAŞ çetecilerinin Irak’ın Musul, Salahattin ve Anbar illerine yönelik saldırıları nedeniyle Irak’tan Türkiye’nin farklı illerine göç ederek gelen Iraklı çocuklar, bu savaşın tüm izlerini bedenlerinde ve zihinlerinde hala taşımaktadırlar. Aslında küçük yaşta savaşın gerçeğiyle tanışan bu çocukların, savaşın izlerini unutmamaları da pek tabiidir. Psikiyatristlerin yaptıkları araştırmalarından, savaşın içinde bulunan bu çocukların yarıya yakını şiddetli travmalar yüzünden pek çok sağlık sorunları yaşadıklarını öğrenmekteyiz. Nitekim Türkiye’de bu çocuklar, yaşamlarındaki zorluklara rağmen, hayatla mücadele etmeyi de öğrenmeye çalışmaktadırlar. Bu araştırmamızın amacı; çocukların savaş kavramını, savaş ortamını nasıl algıladıkları ve resimlerinde kendi yaşantılarına dair savaşın izleri nasıl yansıttıklarını belirlemeye çalışmak olmuştur.

vii

Bu sayede sanat eğitimi ile çocuklardaki bu savaşın etkileri, duygu ve düşüncelerine yansımaları resim çalışmalarıyla incelenmeye alınmıştır . Bu çocukların yaptıkları resimler aracılığıyla da kendi iç dünyaları, hayatı algılama biçimleri, aile ilişkileri ve diğer çevresi ile ilgili bilgilerin ipuçlarına ulaşılmaya çalışılmıştır.

Bu araştırma deneysel yöntem özelliklerini barındırmakta olup uygulama aşamasında da deneysel yöntem kullanılmıştır. Ayrıca anket yoluyla elde edilen bilgiler ve Iraklı çocukların resimleri, resim değerlendirme kriterleri doğrultusunda uzmanların denetiminde değerlendirilmiştir. Çalışmanın örneklemini; Ankara’da yaşayan Iraklı çocukların Irak okullarından (Özel Ecyal ninova uluslararası ilk ve orta okulu ve Özel Irak Hammurabi Milletlerarası İlkokulu) nun 6-13 yaş grubunda yer alan birinci sınıfından sekizinci sınıfına kadar olan 43 öğrencinin çalışmalarından oluşmuştur. Anket uygulanan bu öğrencilere iki örnek hikâye okunmuş ve savaş ortamını hatırlamaları sağlanmıştır. Sonra da hatırladıklarıyla savaşta yaşananları resmetmeleri istenmiştir. Iraklı bu çocuklar resimlerinde ise hatırladıkları, gördükleri, bildikleri ve yaşadıklarını resmetmişlerdir. Çalışmaya katılan 43 çocuğun 18 i kız, 25 i ise erkek çocuktan oluşmaktadır. Bu çocuklara ait resimlerin özellikleri incelendiğinde ise, cinsiyet özelliklerine göre erkek çocukların resimlerinde milliyetçilik duyguları ve savaş figürlerin daha gerçekçi olarak resmettikleri, kız çocukların resimlerinde ise duygusal olarak iç dünyalarındaki düşüncelerin hislerine olan yansımalarını çizdikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Savaş, resim, Iraklı çocuklar, yansımalar