Türkiye’Deki Ortaokul Ve Liselerde Öğrenim Gören Suriyeli Öğrenciler İçin Matematik Terimleri Sözlüğü Oluşturma Çalışması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine ÇIFTÇI

Danışman: MEHMET KARA

Özet:

Bu çalışmada, Türkiye’deki ortaokul ve liselerde öğrenim gören Suriyeli öğrencilerin matematik dersini anlamada etkisi olan terimlerin anlamını bilme konusunda yaşadıkları problemi çözmek amaçlanmıştır. Problemin varlığını somutlaştırmak amacıyla Mersin’in merkez ilçelerinden olan ve Suriyeli nüfusun yoğun olduğu Yenişehir, Mezitli ve Akdeniz ilçelerindeki ortaokul ve liselerde öğrenim gören Suriyeli öğrenciler ve sınıfında Suriyeli öğrencinin fazla olduğu matematik öğretmenleriyle yarı yapılandırılmış görüşme formları hazırlanarak görüşmeler yapılmış, ihtiyaç analizi çıkartılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin betimsel analizinden elde edilen sonuçlarda, öğrencilerin matematik terimlerini anlamını bilmede problem yaşadıkları, bunun matematik dersini anlamaları, dolayısıyla matematik problemlerini çözebilmelerini de etkilediği görülmüştür. Kullandıkları sözlüklerin Türk öğrenciler için hazırlandığı bu nedenle uygun ve yeterli olmadığı bunun için de kendileri için hazırlanmış bir matematik terimleri sözlüğüne ihtiyaç duydukları belirlenmiştir. Bu ihtiyaç doğrultusunda 5-12. sınıftaki Suriyeli öğrenciler için Türkçe, Arapça ve İngilizce olmak üzere çok dilli, görsel ağırlıklı, tanım ve örnekler içeren bir matematik terimleri sözlüğü hazırlanmıştır. Sözlükte yer alan terimler; Millî Eğitim Bakanlığının (MEB) ortaokul ve lise ders kitapları taranarak elde edilmiştir. Terimler belirlenirken Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından hazırlatılan sözlükler, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü, Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Etkileşimli Matematik Sözlüğü’nden yararlanılmıştır. Tarama sonunda 443 matematik terimi belirlenmiştir. Sözlük maddelerini yazmak için sekiz ölçüt oluşturulmuştur. Bu sekiz ölçüt doğrultusunda oluşturulan sözlüğe son aşamada matematiksel semboller ve kısaltmalar eklenmiş ve sözlük tamamlanmıştır. Hazırlanan sözlüğün Suriyeli ortaokul ve vi lise öğrencilerinin matematik terimlerinin anlamını bilme konusunda yaşadıkları problemi çözüp çözmeyeceği ve kullanışlılığı ile ilgili alan uzmanları olan öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla tekrar görüşme yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen verilerin betimsel analizine göre sözlüğün Suriyeli öğrencilerin yaşadıkları problemi çözeceği ve kullanışlı olduğu görülmüştür.