Alışveriş merkezlerinin engelliler için erişebilirlik standartları kapsamında irdelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Öğrenci: CAN GÜNGÖR

Danışman: SARE SAHİL

Özet:

Tez çalışmasında, Fiziksel engelli insanların, toplumsal alanlarda ve halka açık yapılarda yapının sunduğu hizmetlere erişimlerinin, yapılı çevreden kaynaklanan mimari engeller nedeniyle sınırlı kalması' problem tanımına odaklanmış ve Erişebilirlik standartlarının, toplumsal yaşamın bir parçası olarak süregelmekte olduğu, bir yapı tipinde mevcut durumda uygulanmış olup olmadığının, gözlemler ile tespit edilmesi' amacıyla, Ankara ilindeki faklı dönemlerde yapılmış iki alışveriş merkezinde mevcut durum incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda incelenen yapılarda yeniden düzenleme yapılması gereken eylem alanları belirleyecek ve kullanıcılara geri besleme sunacak bir inceleme yöntemi ortaya çıkarılarak binaların Genel Erişilebilirlik Değeri (G.Er.D.) tespit edilmiştir. Araştırmada, (i).ADA' standartlarının mevcut durumda sağlanmış olup olmadığını sorgulayan değerlendirme formlarının oluşturulması. Mevcut yapının barındırdığı işlevler ve hizmetlerin tanımlanması ve seçilen işlev alanlarının ayrıştırılarak inceleme süreci için yeniden isimlendirilmesi. Her bir eylem alanının değerlendirme formlarındaki sorgular ile gözlemlenerek değerlendirilmesi (iv). Her bir eylem alanı ile ilişkide olduğu diğer eylem alanlarının birbirleri arasındaki erişebilirlik düzeyinin değerlendirme formlarındaki sorgulamalar ile karşılaştırılması.Karşılaşılan problem ve eksiklerin fotoğraflama ve şematik anlatımlar ile özetlenerek kullanıcıya geri besleme sağlayacak verilerin sıralanması. Her iki yapıdan elde edilen Erişebilirlik Değeri (Er.D.) yüzdelerinin, her bir inceleme formu temelinde ve her bir eylem alanı temelinde karşılaştırılması. yöntem ve eylemleri sırasıyla uygulanmıştır. Araştırma sonucunda yeni dönem (2002) yapısının, çalışmanın ortaya koyduğu 'Genel Erişilebilirlik Değeri' (G.Er.D.) bakımından, eski dönem (1989) yapısına göre %40 oranında iyileştiği görülmüştür. Bu sonuç, oldukça olumlu bir gelişme olmakla birlikte, bu yeni dönem (2002) binasında da halen kimi eksikliklerin var olduğunu ve (G.Er.D.)'ne katkıda bulunmaya devam ettiğini göstermektedir.