Dıchlorvos'un sıçan testisleri üzerine toksik etkisi ve vitamin C ve E'nin koruyucu rolü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Öğrenci: ENVER KEREM DİRİCAN

Danışman: YUSUF KALENDER

Özet:

Organofosfatlı bir insektisit olan dichlorvos ziraî mücadelede sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalısmada erkek ratlar 4 gruba ayrılmıstır. 1. grup kontrol grubu ratlar, 2. grup vitamin C (200 mg/kg gün)+vitamin E (200 mg/kg gün) muameleli ratlar, 3. grup dichlorvos (1,6 mg/kg gün) muameleli ratlar ve 4. grup vitamin C (200 mg/kg gün)+vitamin E (200 mg/kg gün)+ dichlorvos (1,6 mg/kg gün) muameleli ratlar. Maddeler ratlara oral gavaj yoluyla verilmistir. Muameleden 24 saat, 4 hafta ve 7 hafta sonra ratların vücut ve testis agırlıkları tartılmıs, testislerdeki sperm sayısı, epididimlerindeki sperm motilitesi ve morfolojisi, kandaki folikül stimüle edici hormon (FSH), lüteinlestirici hormon (LH) ve testosteron düzeyleri arastırılmıs, ısık ve elektron mikroskobuyla testis dokularındaki patolojik degisiklikler incelenmistir. Deney grubu ratlar, sperm sayısı bakımından kontrol grubu ile karsılastırıldıgında istatistiksel olarak herhangi bir fark gözlenmedi. Sperm motilitesi bakımından kontrol grubu ratlarla dichlorvos, vitamin C ve E+dichlorvos grubu ratlar karsılastırıldıgında 24 saat ve 4. hafta sonunda bir degisiklik gözlenmezken, 7. haftanın sonunda istatistiksel olarak bir azalma gözlendi. Anormal sperm morfolojisi bakımından kontrol grubu ratlarla dichlorvos, vitamin C ve E+dichlorvos grubu ratlar karsılastırıldıgında 4. ve 7. haftanın sonunda istatistiksel olarak bir artıs gözlendi. FSH, LH ve testosteron düzeyleri 4. ve 7. haftanın sonunda kontrol grubu ile karsılastırıldıgında istatistiksel olarak bir azalma tespit edildi. Bununla beraber, testosteron düzeyleri bakımından vitamin C+vitamin E+dichlorvos muameleli grup, dichlorvos grubu ratlarla karsılastırıldıgında 4. ve 7. haftanın sonunda istatistiksel olarak bir artıs gözlendi. Isık ve elektron mikroskobu ile yapılan incelemelerde dichlorvos muameleli ratlarla, vitamin C+vitamin E+dichlorvos muameleli ratların seminifer tüpçüklerinde 4. ve 7. haftanın sonunda patolojik degisiklikler gözlendi. Sonuç olarak dichlorvos'un ratlarda sebep oldugu testiküler toksisiteyi vitamin C ve vitamin E'nin önlemedigi tespit edildi.