Başlangıç okluzal çürük lezyonlarında farklı teşhis yöntemlerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: SİNEM AKGÜL

Danışman: OYA BALA

Özet:

Bu tez çalışmasının amacı; başlangıç okluzal çürüklerin teşhisinde lazer floresans (DIAGNOdent Pen), alternatif akım impedans spektroskopisi (CarieScan Pro) ve floresans kamera (VistaProof) cihazlarının etkinliğini görsel muayene ve histolojik değerlendirme yöntemiyle değerlendirmek ve bunu üç farklı klinik tecrübeye sahip araştırmacıyla tekrarlayarak cihazlarının araştırmacılar arası güvenilirliklerini saptamaktır. Çalışmada ortodontik, periodontal ve cerrahi nedenlerle çekilmiş 102 adet insan büyük azı dişi kullanıldı. Dişlerin yüzeylerindeki artıklar ve lekelenmeler uzaklaştırıldıktan sonra, dişlerin kökleri bir kalıp içine gömüldü. Değerlendirmeye hazırlanan dişlerin ilk olarak görsel muayenesi ICDAS - II kriterlerine göre yapıldı. Daha sonra, DIAGNOdent Pen, CarieScan Pro ve Vista Proof cihazları kullanılarak dişlerin okluzal yüzeyleri üç farklı araştırmacı tarafından birbirinden bağımsız olarak değerlendirildi. Histolojik değerlendirme için her bir diş, çürük şüphesi bulunan fissürlerinin tam ortasından geçecek şekilde elmas separe ile ikiye bölündü ve kesitler stereomikroskop ile incelendi ve skorlandı. Yöntemlerin çürük teşhisindeki etkinliklerinin değerlendirilmesi D1, D2 ve D3 eşik değerlerine göre Binormal ROC analizi yöntemiyle, her bir araştırmacı tarafından uygulanan teşhis yönteminin histolojik değerlendirmeyle uyumlulukları McNemar - Bowker testi, araştırmacılar arası uyumunun değerlendirilmesi ise ağırlıklandırılmış Kappa testi kullanılarak yapıldı. Çalışmada her bir araştırmacının değerlendirmelerinin histolojik değerlendirme sonuçları ile ilişkisi istatiksel olarak incelendiğinde; 1. araştırmacının değerlendirmeleri ile histolojik değerlendirme bulguları arasında farklılık olduğu (p<0,05), 2. araştırmacının CarieScan Pro ile elde edilen bulguları ile histolojik değerlendirme bulgularının benzer (p=0,081), 3. araştırmacının ise görsel değerlendirme ile histolojik değerlendirme bulgularının benzer olduğu tespit edildi (p=0,081). Ayrıca, üç araştırmacının da başlangıç mine çürüğünü en iyi görsel değerlendirme ile teşhis ettikleri gözlendi. Dört farklı yöntem için de araştırmacılar arası değerlendirmeler arasında anlamlı düzeyde uyum olduğu tespit edildi (p<0.001). D2 ve D3 eşik değerlerinde; 1. araştırmacı için VistaProof cihazı, 2. araştırmacı için görsel değerlendirme, 3. araştırmacı için ise görsel değerlendirme ve VistaProof cihazı kullanılarak yapılan değerlendirme sonuçlarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek duyarlılık ve seçicilik gösterdiği görüldü (p<0,05). Bu tez çalışmasının sınırları dahilinde, çürük teşhisinde kullanılan cihazların başlangıç okluzal çürük teşhisinde tek başına yeterli olmadığı, bu nedenle bu cihazların görsel muayene ile birlikte kullanıldıkları taktirde etkinliklerinin artacağını söyleyebiliriz.