Hastanede çalışan hemşirelerin depresyon ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: MERVE KIZILIRMAK

Danışman: SATI DEMİR

Özet:

Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırma, hastanede çalışan hemşirelerin depresyon ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Eskişehir de bir Devlet Hastanesi, bir Devlet Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve özel bir hastanede çalışan 329 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler Beck Depresyon Ölçeği , SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği , EQ-5D Genel Yaşam Kalitesi Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan hemşire bilgi formu ile toplanmıştır. Hemşirelerin %89,7 si kadın, %10,3 ü erkek olup; %27,7 si 5 yıl ve daha az süredir çalışmaktadır. Hemşirelerin %91,2 sinin servis/yoğun bakım/acil hemşiresi olduğu; %28,3 ünün cerrahi birimlerde ve %75,7 sinin gündüz ve gece vardiyasında çalıştığı saptanmıştır. Hemşirelerin ölçek puan ortalamaları SF-36 nın alt ölçeklerinde, Fiziksel Fonksiyon için 75,12±20,42 (min.=10; max.=100) , Fiziksel Rol için 54,10±38,03 (min.=0; max.=100), Ağrı için 29,30±19,96 (min.=0;max.=100), Genel Sağlık Algısı için 53,05±10,21 (min.=25; max.=90), Canlılık için 46,82±10,51 (min.=15; max.=90), Sosyal Fonksiyon için 45,67±15,81 (min.=0; max.=100), Emosyonel Rol için 52,89±40,48 (min.=0; max.=100), Ruhsal Sağlık için 57,64±12,58 (min.=20; max.=88), Beck Depresyon Ölçeği için 9,86±7,42 (min.=0; max.=42) , EQ-5D Genel Yaşam Kalitesi Ölçeği için 0,76±0,19 (min.=-0,08; max.=1) olarak bulunmuştur. Kadınların erkeklere göre, ebelik ve hemşirelik bölümü mezunlarının sağlık memurluğu bölümü mezunlarına göre, ekonomik durumunu kötü olarak değerlendirenlerin orta/yüksek olarak değerlendirenlere göre; gündüz ve gece vardiyasında çalışan hemşirelerin sadece gündüz vardiyasında çalışanlara göre yaşam kaliteleri daha düşük bulunmuştur. Ayrıca, kronik fiziksel hastalığı olan, birimin fiziksel ve ruhsal sağlığını etkilediğini belirten, yeterince tatil yapamayan, çalıştığı birimde ve günlük yaşamda sorunların çözümü için yeterli destek almayan hemşirelerin yaşam kalitelerinin daha düşük olduğu saptanmıştır. Gece ve gündüz vardiyasında çalışan hemşirelerin sadece gündüz vardiyasında çalışanlara göre, çalıştığı birimin fiziksel ve ruhsal sağlığını etkilediğini belirten, yeterince tatil yapamayan, çalıştığı birimde ve günlük yaşamda sorunların çözümü için yeterli destek almayan hemşirelerin ise depresyon düzeyleri daha yüksek bulunmuştur. Depresyon ile yaşam kalitesi arasında negatif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Depresyon düzeyi arttıkça yaşam kalitesi azalmaktadır.