ÇESİTLİ BELLIS PERENNIS POPULASYONLARININ MORFOLOJİK VE MOLEKÜLER ANALİZLERİ VE BU POPULASYONLARIN ANTİMİKROBİYAL, ANTİOKSİDAN AKTİVİTELERİNİN BELİRLENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESLİHAN KAVALCIOĞLU

Danışman: LEYLA AÇIK

Özet:

Acteraceae (Compositae) familyasına ait Bellis pereennis L. türü Avrupa'da genis bir yayılıs gösteren beyaz, pembe, mor ve kırmızı çiçekleriyle popüler bir süs bitkisidir. Geleneksel olarak romatizma tedavisinde, balgam ve idrar söktürücü, kas gevsetici ve iltahap önleyici olarak kullanılmaktadır. Veteriner tıpta ekimoz'a karsı ve yara iyilestirici olarak kullanılmaktadır. Bu çalısmada dört farklı lokaliteden (Rize/Sivrikaya, Rize/Dereköy, Rize/Köhçer, Antalya/Alanya) toplanan Bellis pereennis L. örneklerinin birbirinden farklılıkları ve biyolojik aktiviteleri arastırılmıstır. Dört farklı populasyonun polimorfizmi ve genetik uzaklıgı Rastgele çogaltılmıs polimorfik DNA polimeraz zincir reaksiyonu (RAPD-PCR) teknigi ile belirlenmistir. Sonuçta incelenen populasyonlar arasında türlerarası bir farklılık gözlenmistir. Ayrıca elektron mikroskobu ile Bellis perennis poleninin ince yapısı incelenmistir. Polen çalısması ve moleküler çalısma sonuçları populasyonlar arası farklılıklar açısından uyumlu olmustur. Uçucu yaglar hidrodistilasyonla elde edilmistir. Daha sonra gaz kromatografisi (GS) ve gaz kromatografisi/kütle spektrometresi (GS/MS) ile analiz edilmistir. Uçucu yagların biyolojik aktiviteleri bir grup insan patojeni bakterileri olan Escherichia coli (NRRL B-3008), Staphylococcus aureus (ATCC 6538), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Enterobacter aerogenes (NRRL 3567), Proteus vulgaris (NRRL B-123 ), Salmonella typhimurium (ATCC 13311), Bacillus cereus (NRRL B-3711) , Candida albicans mayası ve Aspergillus flavus fungusun'a karsı çalısılmıstır. Ayrıca uçucu yagların radikal süpürücü etkisi TLC-biyootografi ve mikrodilüsyon yöntemleri ile kalitatif ve kantitatif olarak arastırılmıstır. MIC degerleri uygulanan konsantrasyonlardan daha büyük olarak belirlenmistir. Uçucu yagların analizi sonucunda hexadekanoik asit (%14-88), fitol (%4-30), ve İ-himakalen (%5-17) ana bilesikler olarak bulunmustur. Bellis perennis (Rize/Sivrikaya) uçucu yaglarının ve metanolik ekstresinin radikal süpürücü aktiviteleri sırasıyla IC50 =0,113 mg/ml ve IC50> 0.5 mg/ml olarak belirlenmistir.