Tıbbi bitkilerde biyoaktivitenin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: ÖZLEM OYARDI

Danışman: BERRİN ÖZÇELİK

Özet:

Birçok hastalıktan korunmada ve hastalıkların tedavisinde kullanılan 32 tıbbi bitkisel ekstrenin (Sedum acre-H2O, Salvia vertisillata-H2O, Equisetum pallustre-H2O, Centaurea iberica-H2O, Cotinus coggygria-H2O, Alkanna tinctoria-H2O, Alnus glutinosa-H2O, Lapsana communis-H2O, Colutea cilicica (meyve)-H2O, Colutea cilicica (herba)-H2O, Laurus nobilis-ACE, L. nobilis-Hx, Citrus sinensis-ACE, Plantago majör-H2O, Olea europea-H2O, O. europea-Hx, Sambucus ebulus-H2O, S. ebulus-Hx, Rhus coriaria-H2O, Citrus paradise-MeOH, C. paradise-ACE, Cuscuta arvensis-H2O, C. arvensis-MeOH, C. arvensis-EtOAc, C. arvensis-DCM, C. arvensis-Hx, Thymus Capitatus-HD, T. Capitatus- SFE, Thymbra spicata-HD, T. spicata-SFE, Calamintha nepeta-HD ve C. nepeta-SFE) biyoaktiviteleri araştırılmıştır. Bu ekstrelerin sıvı (broth) mikrodilüsyon yöntemi ile antimikrobiyal aktiviteleri belirlenmiştir. Sitotoksisiteleri MTT yöntemi ile HeLa hücre kültüründe araştırılıp, GraphPad Prism (5.0) istatistik programı ile istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. En yüksek antimikrobiyal aktiviteye sahip ekstrelerin (7) Escherichia coli ve Staphylococcus aureus DNA giraz gen bölgesi üzerine etkileri ters transkripsiyon gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (RT-qPCR) ile değerlendirilmiştir. Araştırmalar sonucunda, tıbbi ekstrelerin denenen gram negatif bakterilere (E. coli, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii), gram pozitif bakterilere (S. aureus, Bacillus subtilis, Enterococcus faecalis, S. epidermidis), mantarlara (Candida albicans, C. krusei, C. tropicalis, C. parapsilosis), dermatofitlere (Trichophyton rubrum, Epidermophyton floccosum, Microsporum gypseum), Mycobacterium tuberculosis ve M. avium a karşı 1 128 µg/ml aktivite gösterdiği saptanmıştır. Denenen bitkisel ekstrelerde herhangi bir sitotoksisiteye rastlanmamıştır. DNA giraz aktivitesi; DNA giraz gen (DNA gyrA) ekspresyonunun inhibisyonu ile 661 bant yoğunluktaki en önemli düşüşe göre T. capitatus-SFE (128 µg/ml) ve L. nobilis-Hx (128 µg/ml) ekstre örneklerinde tespit edilmiştir.