Avrupa Diller Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ne göre Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerde karşılaşılan ses olayları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: İLKNUR GÖK

Danışman: KEMALETTİN DENİZ

Özet:

Araştırmada, Avrupa Diller Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ne göre yabancılara Türkçe öğretimi yapan kurumlardaki öğrencilerin sesletim hatalarını belirlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın ilk bölümünde araştırmanın problemi, önemi, amacı, sınırlılıkları, varsayımları ve tanımlar ele alınmıştır. Kavramsal çerçevede ses bilgisi, ses eğitimi, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Avrupa Diller Öğretimi Ortak Çerçeve Metni, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni'ndeses eğitimi ve Türkçe öğretim merkezlerinde yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi üzerinde durulmuştur.Türkiye'de ve dünyada yapılan çalışmalar gözden geçirilmiştir. Avrupa Diller Öğretimi Ortak Çerçeve Metni incelenmiş ve bu metinde konuşma becerisi içinde yer alan sesletim bölümüne ayrıca önem verilmiştir. Kaynak taraması yapılmış, Çerçeve Metin ve Türkçenin ses bilgisi özellikleri hakkında detaylı bilgi toplanmıştır. Çerçeve Metin'de özellikle B1 ve B2 düzeyleri üzerinde durulmuştur. Ses hatalarını incelemek için "Ses Olayları Değerlendirme Formu" oluşturulmuştur. Bu form çerçevesinde ses hataları ele alınmış ve sayıları ile oranları verilmiştir. Form sonuçlarına göre en fazla yapılan ses hatası diğer ses olayları olarak ele alınan bölüm olmuştur. Çalışmada çeşitli bağımsız değişkenler de göz önüne alınmıştır. Çalışmanın bağımsız değişkenleri öğrencilerin cinsiyeti, ana dili, Türkçe öğrendiği kurum, ana dili ile eğitim dili farkı ve yapılan veri toplama etkinlikleridir. Bağımsız değişkenlere göre erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre daha fazla hata yaptıkları gözlenmiştir. Somaliceyi ana dili olarak bilen öğrencilerin diğer dillere göre daha fazla ses hatası yaptığı tespit edilmiştir. Yabancı öğrencilerin Türkçe öğrendikleri kurumlara göre ses hatası yapma durumuna bakıldığında Gazi Üniversitesi TÖMER'deki daha az hata yaptıkları görülmüştür. Türkçe üçüncü bir dil olarak öğrenilirken ana dili ve eğitim dili aynı olan öğrencilerin daha fazla hata yaptığı belirlenmiştir. Etkinliklerde ise sözcük seslendirme etkinliğinde diğer etkinliklere göre daha fazla hata yapılmıştır. Sonuç bölümünde ise bulgular ilgili alanla tartışılmış, önerilerde bulunulmuştur.