BİT-KOÇ öğretmen eğitim programı'nın öğretmenlerin söz öncesi dönem Milieu Öğretim Yöntemi'ni uygulamalarında ve down sendromlu çocukların amaçlı iletişim davranışlarını arttırmada etkisinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: OYA ARSLAN ARMUTCU

Danışman: EMİNE RÜYA ÖZMEN

Özet:

Bu araştırmada, erken çocukluk döneminde çalışan öğretmenlere verilen BİT-KOÇ (Bilgilendir-İzlet-Tartış-Koçluk yap) Öğretmen Eğitim Programı'nın öğretmenlerin hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş Down Sendromlu çocukla etkileşiminde Söz Öncesi Dönem Milieu Öğretim Yöntemi tekniklerini uygulamadaki etkililiği ve öğretmenlerin SÖMÖ uygulanması ile çocukların önkomut, önbildirim, amaçlı iletişim davranışlarının sıklıklarını arttırmada etkisi incelenmiştir. BİT-KOÇ Öğretmen Eğitim Programı tamamlandıktan iki ve dört hafta sonra öğretmenlerin SÖMÖ tekniklerini kullanma düzeyleri değerlendirilmiştir. Ayrıca bu araştırma kapsamında BİT-KOÇ Öğretmen Eğitim Programı ve uygulanması ile ilgili öğretmen görüşleri alınmış, öğretmenin ve ailenin çocuğun gelişimi ile ilgili görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırmanın denekleri özel özel eğitim merkezlerinde görev yapan öğretmenler ve onların eğitim verdiği çocuklardan seçilmiştir. Bu araştırmaya üç öğretmen ve bu öğretmenlerin eğitim verdiği üç hafif düzeyde zihinsel yetersizlikten etkilenmiş Down Sendromlu çocuk katılmıştır. Araştırmada, tek denekli desenlerden "denekler arası çoklu yoklama deseni" kullanılmıştır. Verilerin toplanması amacı ile deney aşamalarında 15 dakikalık öğretmen-çocuk etkileşimi kameraya kayıt edilmiştir. Öğretmen davranışlarının puanlanması amacıyla "Öğretmen Davranışları Veri Puanlama Anahtarı" çocuk davranışlarının puanlanması amacıyla "Çocuk Davranışları Veri Puanlama Anahtarı" geliştirilmiştir. Bu araştırmanın deney süreci yedi aşamada gerçekleştirilmiştir. Bunlar; öğretmen ve çocukların başlama düzeyinin belirlenmesi, BİT aşamasının uygulanması, BİT uygulama sırası değerlendirme, BİT-KOÇ Öğretmen Eğitim Programı'nın uygulanması, BİT-KOÇ uygulama sırası değerlendirme, program sonu değerlendirme ve izlemedir. Araştırma sonuçlarında üç öğretmenin BİT uygulamasından sonra SÖMÖ tekniklerini kullanım sayılarının başlama düzeyine göre artış gösterdiği ancak artışın BİT-KOÇ programının uygulanması sonucu daha fazla olduğu belirlenmiştir. İzleme verileri ise BİT-KOÇ Öğretmen Eğitim Programı'nın öğretmenlerin SÖMÖ tekniklerini kullanımını sürdürmesinde etkili olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin çocuklara SÖMÖ uygulamaları sonunda Down Sendromlu çocukların önkomut ve amaçlı iletişim davranışlarını göstermeleri başlama düzeylerine göre artış göstermiştir ve çocuklar bu davranışları iki ve dört hafta sonra sürdürmüşlerdir. Ayrıca öğretmenler ve ailelerle yapılan görüşmeler programın sosyal geçerliliğinin yüksek olduğunu göstermektedir.