Okul psikolojik danışmanlarının psikolojik danışma öz yetkinlikleri: Kültürler arası bir çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: SÜLEYMAN BALCI

Danışman: GALİP YÜKSEL

Özet:

Bu araştırmada Ankara ve Londra'daki ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan psikolojik danışmanların psikolojik danışma öz yetkinliklerinin cinsiyete, görev yapılan öğretim kademesine, mesleki kıdeme, cinsiyet - öğretim kademesi etkileşimine ve mezun olunan programa göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunda Ankara'daki ilköğretim okullarında görev yapan 162 ve ortaöğretim okullarında görev yapan 195 toplam 357 (242 kadın, 115 erkek) psikolojik danışman ile Londra'daki ilköğretim okullarında görev yapan 32 ve ortaöğretim okullarında görev yapan 102 toplam 134 (35 kadın, 99 erkek) olmak üzere Türkiye ve Britanya grubunda toplam 417 psikolojik danışman yer almıştır. Araştırmaya katılan psikolojik danışmanların araştırma için gerekli kişisel bilgileri için Psikolojik Danışman Bilgi Formu ve öz yetkinlikleri ile ilgili verileri toplamak için Okul Psikolojik Danışman Öz Yetkinlik Ölçeği'nin uygulaması yapılmıştır. Ayrıca, bu araştırma kapsamında Okul Psikolojik Danışman Öz Yetkinlik Ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları araştırmacı tarafından yapılmıştır. Okul Psikolojik Danışman Öz Yetkinlik Ölçeğinin Kişisel ve Sosyal Gelişim, Liderlik ve Değerlendirme, Mesleki ve Akademik Gelişim, İşbirliği, Kültürel Kabul olarak beş alt ölçeği bulunmaktadır. Ankara ve Londra'da görev yapan okul psikolojik danışmanlarının alt ölçek puanlarının cinsiyete, görev yapılan öğretim kademesine, mesleki kıdeme, cinsiyet - öğretim kademesi etkileşimine ve mezun olunan programa göre farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Görev yapılan öğretim kademesi ilköğretim ve ortaöğretim okulu olarak, mesleki kıdem 1-6 yıl, 7-10 yıl ve 10 yıldan fazla olarak ve mezun olunan programlar PDR ve diğerleri şeklinde gruplara ayrılmıştır. Verilerin analizinde, t-testi, İki Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Kruskal- Wallis Varyans Analizi yöntemleri kullanılmıştır. İki Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) sonucu elde edilen F değerinin anlamlı bulunduğu durumlarda farkın kaynağını saptamak amacıyla Schefee testi uygulanmıştır. Veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; 1. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların OPDÖ Ölçeği Kişisel ve Sosyal Gelişim alt ölçeği puanları arasında bir fark bulunmadığı; Türkiye grubundaki psikolojik danışmaların OPDÖ Ölçeği Liderlik ve Değerlendirme, Mesleki ve Akademik Gelişim, İşbirliği ile Kültürel Kabul alt ölçeği puanlarının, Britanya grubundaki psikolojik danışmalara göre yüksek olduğu belirlenmiştir. 2. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların cinsiyete göre OPDÖÖ'nin Kişisel ve Sosyal Gelişim, Mesleki ve Akademik, Kültürel Kabul alt ölçeği puanları arasında bir farklılık bulunmadığı; Türkiye grubundaki erkek psikolojik danışmanlar ile Britanya grubundaki kadın psikolojik danışmanların, toplamda ise erkek psikolojik danışmanların OPDÖÖ'nin Liderlik ve Değerlendirme alt boyut puanlarının yüksek olduğu; Türkiye ve Britanya grubundaki erkek psikolojik danışmanların, kadın psikolojik danışmanlara göre OPDÖÖ'nin İşbirliği alt boyut puanlarının yüksek olduğu saptanmıştır. 3. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların görev yaptıkları öğretim kademesine göre OPDÖÖ'nin Kişisel ve Sosyal Gelişim, Liderlik ve Değerlendirme, İşbirliği alt ölçeği puanlarında anlamlı bir farklılık olmadığı; Türkiye ve Britanya grubunda ilköğretim düzeyinde görevli psikolojik danışmanların OPDÖÖ Mesleki ve Akademik Gelişim ile Kültürel Kabul alt ölçeği puanlarının ortaöğretim düzeyinde görevli psikolojik danışmanlara göre yüksek olduğu belirlenmiştir. 4. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların mesleki kıdemine göre OPDÖÖ'nin Kişisel ve Sosyal Gelişim, Liderlik ve Değerlendirme, Mesleki ve Akademik Gelişim ile İşbirliği alt ölçeği puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı; mesleki kıdemi 7-10 yıl arası olan psikolojik danışmanların OPDÖÖ Kültürel Kabul alt ölçeği puanlarının mesleki kıdemi 7 yıldan az ve 11 yıldan fazla olan psikolojik danışmanlara göre yüksek olduğu saptanmıştır. 5. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların cinsiyet ve öğretim kademesine göre OPDÖÖ'nin Kişisel ve Sosyal Gelişim alt ölçeği puanları arasında bir farklılık bulunmadığını; ilköğretim düzeyinde görevli kadın psikolojik danışmanların ve ortaöğretim düzeyinde görevli erkek psikolojik danışmanların OPDÖÖ Liderlik ve Değerlendirme, Mesleki ve Akademik Gelişim, İşbirliği, Kültürel Kabul alt ölçeği puanlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. 6. Britanya ve Türkiye'de görevli psikolojik danışmanların mezun oldukları programa göre OPDÖÖ'nin Kişisel ve Sosyal Gelişim, Liderlik ve Değerlendirme, Mesleki ve Akademik Gelişim, İşbirliği ile Kültürel Kabul alt ölçeği puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı saptanmıştır.