Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: ELCHIN JABIYEV
Danışman: HATİCE KİBRİYA FİDAN
Özet:Amaç: İdrar yolu enfeksiyonları tüm yaş grubundaki çocuklar için yaygın bir enfeksiyon hastalığı olup tüm enfeksiyonların %5-6'sını, yenidoğan döneminde ise bakteriyel enfeksiyonların büyük bölümünü oluşturur. Bu çalışma da yenidoğanlarda uzamış sarılıkların en önemli nedenlerinden biri olan idrar yolu enfeksiyonunun insidansını belirlemek erken tanı ve idrar yolu enfeksiyonuna sekonder olabilecek komplikasyonları önlemek, klinik, laboratuvar ve radyolojik bulgularını gözden geçirmek ve radyolojik bulguları olan hastaların radyolojik bulgularının prenatal öyküleri ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler : Ocak 2005-Ekim 2016 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı poliklinikleri ve yenidoğan yoğun bakımda yatarak tetkik ve tedavi edilen hastalar çalışmaya alındı. Term bebeklerde >14 gün, prematür bebeklerde ise >21 gün sonra sarılığı devam eden, serum indirekt bilirubin düzeyi 5 mg/dl üzerinde olan tüm uzamış sarılıklı bebeklerin demografik özellikleri, laboratuvar ve radyolojik bulguları ile değerlendirildi ve patolojik radyolojik bulgular antenatal USG ile karşılaştırıldı. İdrarın mikroskopik incelemesinde her sahada 5 ve üstü lökosit görülmesi: piyüri, steril idrar kültüründe 100 000 koloni/ml ve üzeri koloni ve tek tip mikroorganizma veya şüpheli pozitifliklerde steril idrar sondası ile kateterizasyonda idrar kültüründe 10.000 koloni/ml ve üzeri koloni ve tek tip mikroorganizma üremesi pozitif kabul edildi. Bulgular : Çalışmaya 2200 sarılık tanısı girilmiş bebek tarandı. 226 uzamış sarılık tanısı konulan hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Uzamış sarılık tanılı 226 bebekten 47'si (%20,7) İYE tanılı (Grup 1), 121'i ( % 53,5) İYE saptanmayan (Grup 2) ve 58'i (%25,8)(Grup 3) idrar kültürü bakılmayan hastalardı. Grup 1' de 36'sı(%76,6) term ,11'i (% 23,4) preterm, İYE saptanmayan grupta ise 97'si (%80,2) term ,24'ü (%19,8) preterm idi. Grup 1'de bebeklerde üreyen mikroorganizmar term bebelerde Klebsiella 14 ( %38.9), E.coli 14 (%38.9) ,Enterokok 7 (%19.4 ),Stafilokok 3 (%8.3),Enterobacter 1 (%2.8), preterm bebeklerde Klebsiella 6 ( %54.5) ,E.coli 2 (%18.2) ,Enterokok 2 (%18.2 ),Stafilokok 1 (%9.1), Psödomonas 1 (%9.1) saptandı. Üreyen mikroorganizmalar koloni sayısına göre üç grupta değerlendirildi. Term bebeklerde 10000 koloni 13 (%36.1) ,10000 50000 koloni 11 (%30.6), 50000 -100000 koloni 12 (%33,3) ,preterm bebeklerde 10000 koloni 3 (%27.3), 10000 50000 koloni 2 (%18.2), 50000 -100000 koloni 6 (%54,5) saptandı. Term ve preterm bebeklerde üreyen mikroorganizmalardan Klebsiella ve E.colinin fazla ürediği görüldü (p= 0,287). Uzamış sarılıklı bebeklerin 8'de üriner USG de patolojik bulgu (PUV, bilateral böbreklerde minimal kaliektazi, sol böbrek pelvisi ekstrarenal yerleşimli olup inferior polde fokal kaliektazi ,bilateral böbreklerde grade 1 ekojenite artışı, sol böbrek toplayıcı sistemde grade 1 dilatasyon ,bilateral pelvikaliksiyel sistem hafif belirgin, sol böbrek toplayıcı sistemde grade 2 dilatasyon, sol böbrekte grade 1 hidronefroz) saptandı.enfeksiyon saptanan hastalara uygun doz antibiyotik tedavisi verildi. SONUÇ İdrar yolu enfeksiyonu çocuklarda sık karşılaşılan enfeksiyonlardan biridir.Tüm enfeksiyonların %5-6 'sını oluşturur. Yaş ,immun sistem, anatomik faktörler idrar yolu enfeksiyonu gelişme riskini etkilemektedir. Yenidoğan bebeklerdeki İYE bebek ve çocuklardakilerden farklılıklar gösterir. İYE sıklığı yenidoğan bebeklerde, erkek cinsiyette daha sık olup genellikle bakteriyemiye veya altta yatan bir böbrek veya idrar yollarına ait bir anomaliye eşlik eder. Bu nedenle yenidoğanlarda üriner sistem enfeksiyonları böbrekte parankimal skar ve kronik böbrek yetmezliğine neden olabileceği için böbrek ve idrar yollarının fonksiyonel anomalileri incelenmesi önemlidir. Bu dönemde ateş ve diğer yaş gruplarında tanıya götürecek septomlar olmayabilir ve farklı klinik bulgularla ortaya çıkabilir. Bu dönemde ortaya çıkan birçok enfeksiyonda olduğu gibi yenidoğan döneminde İYE'de sarılık genellikle ilk ve önemli bulgu olarak tespit edilmektedir. Uzamış sarılık tanısı alan toplam 226 bebekten 47'de (% 20,8) idrar yolu enfeksiyonu saptanmıştır. İdrar yolu enfeksiyonu ile sarılığın başlama günü arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (p = 0.044). Çalışmamızda preterm bebeklerde sarılığın daha geç ortaya çıktığı saptanmıştır. Çalışmamızda uzamış sarılığı olan idrar yolu enfeksiyonu ile indirekt bilirübin değerleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p = 0,05). İdrar yolu enfeksiyonu olan preterm bebeklerin , serum indirekt bilirubin düzeylerinin term bebeklere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Direkt hiperbilirübinemisi olan hasta bulunmadı. Çalışmamızda idrar yolu enfeksiyonu ile tam idrar tetkiğinde lokosit bulunması durumu (piyüri) arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p=<0.001). İdrar kültüründe üremesi olan 47 hastanın 38'inde piyüri görülmekteydi. Uzamış sarılıklı bebeklerin patolojik ultrasonografi bulguları antenatal ultrasonografi bulguları ile karşılaştırıldı ve idrar yolu enfeksiyonu olmayan grupta anlamlı farklılık bulundu (p=0,002). Antenatal ultrasonografi normal olsa da idrar yolu enfeksiyonu olabileceğini ve uzamış sarılık da idrar yolu enfeksiyonunun erken bulgusu olabilir. uzamış sarılıklı term bebeklerde orta kısıtlı tetkik yapılması gerektiği istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,006).