Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ENDODONTİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞMAN AKSOY
Danışman: Sis Yaman
Özet:
Amaç: Bu çalışmanın amacı öncelikle alt büyük azı dişlerin mezial kök kanallarında XP-endo Shaper (XP),
Reciproc Blue (RB) ve ProTaper Universal (PTU) enstrümanları kullanılarak kök kanal preparasyonu
sonrası meydana gelen hacim değişimini ve mikro çatlak oluşumunu mikro-bilgisayarlı tomografi (μBT) ile
değerlendirmektir. Bunun ardından kök kanalları, enstrüman sistemlere ait tek kon guta-perka ile
doldurularak, oluşan boşlukların incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada çekilmiş 260 adet alt büyük
azı diş, konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (KIBT) ile taranarak, arasından kanal eğimleri 10°-20° arasında
olanları ve mezial kök kanallarının Vertucci Tip IV sınıflamasına uyanları seçildi. Seçilen bu 50 adet dişten,
preoperatif olarak 21μm lik rezolusyonda SkyScan 1174 μBT cihazı ile görüntülenerek benzer hacime sahip
olanlar seçildi. Böylece çalışma kriterlerine uygun 30 adet diş elde edildikten sonra dişler 3 gruba ayrıldı.
Kök kanal preparasyonu XP, RB ve PTU sistemleri ile yapıldı. Dişler kök kanal preparasyonu öncesi ve
sonrasında μBT ile tarandı. Bunu takiben kök kanalları bu sistemlere ait guta-perka konları ve kanal patı ile
doldurularak tekrar μBT ile taraması yapıldı. NRecon yazılımı ile görüntüler rekonstrükte edildi.
DataViewer programı kullanılarak mikro çatlaklar görüntülendi. Kanalda meydana gelen hacim değişimi,
kanal dolgusundaki boşluklar ve modelleme CTAn ve CTVol yazılımları kullanılarak hesaplandı. Bulgular:
Çalışmada yapılan değerlendirme sonucunda XP ve RB sistemlerinin dentinde yeni mikro çatlaklara neden
olmadığı gözlemlendi. Ancak çatlakların bazılarında değişime neden oldukları görüldü. Bunun yanında
PTU sisteminin dentinde yeni mikro çatlaklar yarattığı gözlemlendi (P<0,05). Enstrüman sistemleri ile
hazırlanan kök kanallarında hacimsel değişim ve kök kanallarının doldurulması sonrası oluşan boşluklar
açısından enstrüman sistemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (P> 0,05). Sonuç: Alt
azı dişlerin mezial kök kanallarında XP-endo Shaper ve Reciproc Blue sistemleri ile yapılan kök kanal
preparasyonu sonrasında yeni mikro çatlakların oluşmadığı belirlendi. XP-endo Shaper ve Reciproc Blue
enstrümanlarının preparasyon öncesinde var olan bazı mikro çatlakları tamamlanmış çatlaklara
dönüştürdüğü gözlemlendi. Bunun yanında ProTaper Universal sisteminin ise yeni mikro çatlaklara neden
olduğu gözlemlendi. Preparasyon sonrası oluşan hacim değişimi ve obturasyon sonrası dolguda oluşan
boşluklar açısından karşılaştırıldığında sistemler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmedi.
Anahtar Kelimeler : XP-endo Shaper, Reciproc Blue, ProTaper Universal, kök kanal
preparasyonu, kök kanal dolgusu, mikro çatlak, mikro-bilgisayarlı
tomografi