Sınıf öğretmenlerinin okumaya karşı tutumları ve okuma alışkanlıkları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: TUNAY CAN TUNÇ

Danışman: İHSAN SEYİT ERTEM

Özet:

Teknoloji çağının sorumluluklarını yerine getirebilecek, yeni bilgiler üretecek okuyucular yetiştirmenin ilk basamağını oluşturan temel eğitim düzeyinin, öğrencilerin okuma becerilerinin gelişip okuma alışkanlıklarının kazanımının şekillenmesindeki yeri ve önemi büyüktür. Toplumun gidişatına yön verecek olan yeni neslin yetiştirilmesi görevini üstlenen öğretmenler, öğrencilerin okumaya karşı tutumları ve okuma alışkanlıkları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Öğretmenler, eğitim öğretim sürecinde örnek kişi olacakları gibi, yetiştirdikleri öğrencilere aynı zamanda rehber olma konumundadır. Temel eğitim süreci içerisinde öğretmenlerden öncelikli olarak okumaya karşı olumlu yönde tutum geliştirmesi, okuma alışkanlığını kazanması ve kendisini okuma alanında geliştirecek etkinliklerle iç içe olması beklenmektedir. Okumaya karşı olumlu tutum geliştirmiş ve okuma alışkanlığı kazanmış öğretmen, öğrencilerine olumlu bir rol model olacaktır. Bundan dolayı, sınıf öğretmeninin ana diline yönelik bilinç ve hassasiyeti kazanmış, okuma kültürüyle donanmış, nitelikli bir okur kimliğiyle örnek alınacak kişilik sergilemesi beklenmektedir. Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin okumaya karşı tutumlarını ve okuma alışkanlıklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nicel ve nitel verilerin bir arada kullanıldığı karma desenli bir çalışma yürütülmüştür. Nicel veriler Okuma Tutum Ölçeği ile, nitel veriler ise Odak Grup Görüşmesi ile toplanmıştır. Çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesindeki devlet okullarında görev yapan 258 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel verilerini desteklemek amacıyla, çalışma grubundan gönüllülük, ulaşılabilirlik kriterlerine göre seçilen 10 öğretmen ile nitel veri elde edilmesi amacıyla odak grup görüşmesi yapılmıştır. Araştırmanın nicel verilerini analiz etmek amacıyla IBM SPSS Statistics 24.0 istatistik programı, nitel verilerini analiz etmek amacıyla ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda erkek sınıf öğretmenlerinin kadın sınıf öğretmenlere göre okuma tutum puan ortalamaları biraz daha yüksek bulunmuştur. 51 ve üstü yaş aralığındaki öğretmenlerin okuma tutum puanları, diğer gruptaki öğretmenlere göre biraz daha yüksektir. Sınıf öğretmenlerinin okumayı en fazla tercih ettiği materyaller gazete, sanat kitapları iken; en az tercih ettiği materyalin ise mizah dergisi olduğu saptanmıştır. Gazeteyi erkek öğretmenler, 51 ve üstü yaş aralığındaki öğretmenler, 21 ve üstü mesleki kıdeme sahip öğretmenler, Eğitim Enstitüsü mezunu öğretmenler diğer gruptaki öğretmenlere göre daha fazla okumaktadır. Sınıf öğretmenlerinin yaşı ve mesleki kıdemi arttıkça, ayda okudukları kitap sayısı da artmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin okuma tutum puanları arttıkça, sahip oldukları ve ayda okudukları kitap sayısının da arttığı belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin genel olarak gürültülü ortamlarda kitap okumayı tercih etmedikleri sonucuna ulaşılmıştır.