Endüstri ürünleri tasarımı lisans eğitiminde ortak tasarım yaklaşımı uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP YALMAN

Danışman: Hüseyin Güçlü Yavuzcan

Özet:

Tasarım araştırmalarındaki evrim, insan odaklı tasarım yaklaşımından ortak tasarım yaklaşımı yönüne doğru değiştirmektedir. Gelişmekte olan ortak yaratım ve ortak tasarım kavramları ile başta kullanıcıların olmak üzere tasarımcıların ve araştırmacıların da rolleri değişmektedir. Bu değişen tasarım süreçlerinde kullanıcılar; çalışmanın pasif bir nesnesi olarak değil, deneyimlerinin uzmanı ortaklar olarak görülmektedir. Türkiye'de endüstri ürünleri tasarımı ve endüstriyel tasarım bölümlerinin lisans düzeyinde proje içerikli stüdyo derslerinde karşılaşılan sorunların başında; tasarım öğrencilerinin ürün tasarımı sürecinde kullanıcı araştırmalarında yetersiz kalmaları, ürün ile etkileşimi kurgulamakta ve kullanıcı gibi düşünmekte zorlanmaları gelmektedir. Katılımcı tasarım ve ortak tasarım anlayışlarının tasarım eğitiminde uygulanması mevcut sorunlara önerilebilecek çözümlerden biridir. Bu çalışmada, temel olarak kullanıcı için tasarlama' yaklaşımı yerine kullanıcı ile tasarlama' yaklaşımını tasarım eğitiminde uygulamak amaçlanmaktadır. Bu amaçla, Gazi Üniversitesi Endüstri Tasarımı Bölümü üçüncü sınıf ENT 301 Ürün Tasarımı III dersi kapsamında iki tasarım projesi gerçekleştirilmiştir. Birinci projede; her biri dört öğrenciden oluşan üç grup, ikinci projede ise; her biri dört öğrenci ve iki kullanıcıdan oluşan üç grup proje tanımları doğrultusunda ürün tasarlamak için kurulmuştur. İkinci projede kullanıcılar tasarım sürecinin ihtiyaç ve problem saptama ve fikir yaratma evrelerine katılmışlardır. Kullanıcıların sürece sağladıkları katkılara ilişkin veriler öğrencilere uygulanan anketler ve yüzyüze görüşmeler yardımıyla elde edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda; ortak tasarım gibi kullanıcı katılımlı, kolektif ve işbirlikçi güncel tasarım yaklaşımlarının ürün tasarımı eğitiminde, stüdyolardaki tasarım süreçleriyle bütünleşmesinin ve deneyimlenmesinin öğrenciler için önemi ve gerekliliği vurgulanmıştır.