Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA AHİ TÜRK
Danışman: Mahmut Selvi
Özet:
Araştırmada 2005, 2013 ve 2018 yılları fen dersi öğretim programlarının 8. Sınıf düzeyi
‘‘Canlılar ve Hayat’’ öğrenme alanındaki bilimsel süreç becerileri karşılaştırılmıştır. Bu
araştırma, nitel araştırma paradigmasına göre düzenlenmiş ve doküman analizi yöntemi ile
bu araştırmanın verileri toplanmıştır. Dokümanlar, Talim Terbiye Kurulu tarafından kabul
edilmiş ve Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından ders kitabı olarak onaylanmış 2005
yılı 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı’na göre hazırlanan 8. Sınıf Fen ve
Teknoloji ders kitabı, 2013 yılı 8.sınıf Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’na göre
hazırlanan 8. Sınıf Fen Bilimleri ders kitabı ve 2018 yılı 8.sınıf Fen Bilimleri Dersi
Öğretim Programı’na göre hazırlanan 8. Sınıf Fen Bilimleri ders kitabı olarak
belirlenmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmada
kullanılan betimsel analiz tekniği ile 2005-2013 ve 2018 yıllarındaki fen dersi öğretim
programına göre hazırlanmış ve MEB tarfaından okutulan fen ders kitaplarındaki ‘‘Canlılar
ve Hayat’’ öğrenme alanındaki bilimsel süreç becerileri tek tek ele alınmıştır. Bilimsel
süreç becerilerinin uygulama düzeyindeki benzerlik ve farklılıkları ele alınarak yıllar
arasında karşılaştırma yapılmıştır. Öğrenme alanındaki ünitelerin içerik özellikleri ve
yapısal özellikleri; ders kitabındaki etkinliklerde bilimsel süreç becerilerinin temsil edilme
durumları incelenmiştir. İnceleme sonuçlarına göre, programda yer alan ‘‘Canlılar ve
Hayat’’ öğrenme alanı için önerilen bilimsel süreç becerilerinin farklı yıllardaki kitaplar
için aynı olmadığı görülmüştür. 2005 yılına ait ders kitabında daha çok kazanım, ünite ve
etkinlik yer alırken bilimsel süreç becerileri açısından daha zengin olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. 2013 yılına ait ders kitabında etkinlikler azaltılmış, bilimsel süreç becerilerinin
2
karşılandığı kazanımlar sadeleştirilmiştir. 2018 yılına ait ders kitabında birleştirilmiş
beceriler, temel becerilere göre daha fazla yer almıştır. Etkinlikler, kitaplarda ağırlıklı
olarak metinden önce yer almıştır. Bu durum da öğrencilerin çalışmada geçen konuyu
önceden keşfetmelerine imkan sağlamıştır. Ayrıca çalışmanın güvenirliği açısından iki alan
uzmanı öğretmenin görüşlerine başvurulmuştur. Görüşme sonucunda çalışmamız ile
tutarlılık sağlanmıştır.
Anahtar kelimeler: Öğretim programı, bilimsel süreç becerileri, fen dersi