Türkçe ve Türk Kültürü Ders Programı Kazanımları ile Felemenkçe Ders Programı Kazanımlarının İncelenmesi ve Değerlendirilmesi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA DENİZ

Danışman: Fatma Açık

Özet:

Tarihin ilk yıllarından günümüze kadar getirilen göç kavramı birçok sebebe dayandırılmıştır. Bu sebepleri maddi ve manevi ihtiyaçlar oluşturur. İnsanoğlu yaşamını devam ettirebilmek için Maslow’un hiyerarşisinde de olduğu gibi fizyolojik ihtiyaçları önceliklidir. İlkel çağlarda insanları bir yere bağlayan taşınmaz malları olmadığı için göç yaşamın bir parçasıydı ve insanlar fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayamadığında bir başka yere kolayca göç edebiliyorlardı. Zamanla insanların tarım kültürünü oluşturması ile yerleşik yaşam da başlamış oldu. Yerleşik yaşamla birlikte göçe yönelim azaldı. Çünkü toprak bir bağlılık gerektiriyordu. Günümüze doğru geldiğimizde göçler çeşitlenmiş ve her döneme ait bir göç profili oluşmuştur. İkinci Dünya Şavaşı’ndan sonraki dönemde Avrupa’da başlayan Sanayi Devrimi ile maden ve fabrika işçilerine duyulan ihtiyaç artmış, üçüncü dünya ülkelerinden Avrupa’ya göçler başlamıştır. Avrupaya giden göçler başlangıçta geçiciyken zamanla göçlerin kalıcı oldukları ve sonraki nesillerin de orada yaşayacağı anlaşılmıştır. Kalıcılık konusu uzun süre net olmadığı için dil konusunda çalışmalara da çok geç başlanmıştır. Göçmen çocuklar belirli bir döneme kadar ana dillerini ailelerinden öğrenmişlerdir. Ancak bu eğitim programlı ve bir öğretmen tarafından verilmediği için tam bir dil eğitiminden söz edilemez. Zamanla devletler dil sorununun farkına varıp bu konuda eğitim politikaları oluşturmuşlardır. Sanayi Devrimi’nde Avrupa’ya giden işçilerin büyük bir bölümünü Türkler oluşturur. Türk Devleti giden vatandaşlarının tekrar dönmeyeceklerini anladıktan sonra göçmen vatandaşları ile bağlarını koparmamak için bir takım girişimlerde bulunmuştur. Bu girişimlerden eğitim ile ilgili olanlar: Türkçe öğretmeni görevlendirmek ve Türkçe ve Türk Kültürü kitaplarını hazırlayarak dağıtımını sağlamaktır. Göçler beraberinde birçok sosyal-ekonomik sorunları

da beraberinde getirmiştir. Bu araştırmamızda işçi göçleri ile başlayan ve sosyal problemlerden biri olan dil sorununu ve göçmen öğrencilerin dil eğitimi için hazırlanan ders programı kazanımlarını ele alacağız. Bu bilgilerden hareketle Türkiye Cumhuriyeti ile Belçika Devleti’nin ana dili eğitimine bakış açısını ve yöntemlerini tespit edebileceğiz. Türkçe ve Türk Kültürü kitapları Türk eğitim sistemine göre hazırlanmıştır. Kitaplar hazırlanırken öğrencinin maruz kaldığı ülkenin dil eğitimi ile koordineli bir ana dili eğitimi yürütülmesi gerekmektedir. Bu fikirden hareketle tezimizde Belçika Devleti’nde resmi olarak okutulan Felemenkçe dersine ait ders programı kazanımlarının birinci sınıftan altıncı sınıfa kadar olan kısmının Türkçe’ye çevirisi yapıldı. Çeviri aşamasında üst ve alt başlıklar ile eğitim sırasında öğretmen ve öğrenciye yol gösterecek olan işaretler de tablolara eklendi. Yöntem olarak tezin bu kısmına kadar “doküman analizi yöntemi” kullanıldı. Çeviri daha sonra Türkçe cümle yapısına göre düzenlendi. Kazanımlar her sınıf için ortak tabloda verildi. Araştırma esnasında kazanımları daha net anlayabilmek ve dönem farklılıklarını ortaya koyabilmek amacıyla her sınıf için ayrı kazanımlar tablosu düzenlendi. Ayrıca birinci sınıftan altıncı sınıfa kadar kazanımlar yorumlandı daha sonra kazanımlar içeriklerine göre on dokuz başlık altında sınıflandırıldı. Yorumlamalar araştırma yönteminden biri olan “betimsel analiz yöntemi” ile yapıldı. Bu tasnif ile birlikte kazanımların sınıf sınıf hangi konularda yoğunlaştığı daha anlaşılır hale getirildi. Araştırmada genel olan konulardan özel olan konulara doğru ilerleme sağlandı. Türkçe ve Türk Kültürü dersi için hazırlanan kazanımlar Felemenkçe kazanımlarına uygun olması için birinci sınıftan altıncı sınıfa kadar incelendi. Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı kazanımlar dört dil becerisine göre sınıflandırılarak bütün sınıflar ortak tabloda verilmiştir. Tablolarda sadece ana başlıklar bulunmaktadır. Tezimizde bütün kazanımlar sınıflara göre tasnif edildi. Her sınıf kazanımı için yorumlar yapıldı ve önceden hazırlanan on dokuz başlığa uygun olarak sınıflandırıldı. Bulgular bölümünde Türkiye ve Belçika eğitim sistemleri ve ana dili eğitimleri hakkında bilgi verildi. Ayrıca bu bölümde program, program kazanımı, ana dili eğitimi ile ilgili bölümler de bulunmaktadır. Sonuç bölümünde Türkiye Cumhuriyeti’ne ve Belçika Birleşik Krallığı’na ait program kazanımları incelendi ve bir ana dili programında olması gerekenler ve olmaması gerekenler üzerine yorum yapıldı. Son olarak öneriler bölümünde ana dili dersleri ile ilgili kazanımlara, öğretmenlere ve öğrencilere yönelik önerilerde bulunuldu.

Anahtar Kelimeler : Göç, anadili, dil edinimi, eğitim programı kazanımları