SOSYAL BİLGİLER ÖGRETMEN ADAYLARININ DÜSÜNME BECERİLERİNİN ÖGRETİMİNE YÖNELİK ÖZ-YETERLİKLERİNİN DEGERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Barıs KAYA

Danışman: CENGİZ DÖNMEZ

Özet:

Bu tezin baslıgı sosyal bilgiler ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterliklerinin degerlendirilmesi dir. Tezin yapılma amacı, Üniversitelerin, Egitim Fakültelerinin, Sosyal Bilgiler Egitimi Anabilim Dalı dördüncü sınıf ögrencilerinin (ögretmen adaylarının), düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeylerini çesitli degiskenler açısından incelemektir. Tezin problem cümlesi ise sudur, Üniversitelerin, Egitim Fakültelerinin, Sosyal Bilgiler Egitimi Anabilim Dalı dördüncü sınıf ögrencilerinin (ögretmen adaylarının), düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri, ögrencinin cinsiyeti, yası, ögretim türü, mezun oldugu ortaögretim kurumu, bölümünü ÖSS sınavında kaçıncı sırada tercih ettigi, fakülte akademik basarı ortalaması, lisans düzeyi boyunca almıs oldugu dersler ile düsünme becerilerinin ögretimi konusunda kendisini ne derecede yeterli hissettigi, kendisini analitik, pratik, yaratıcı, elestirel olarak görmesi, bir senede ders kitabı dısında okudugu kitap sayısı ve ögrenim gördügü fakülte degiskenlerine göre anlamlı düzeyde farklılasmakta mıdır? Bu betimsel arastırmada, kullanılan ölçegin güvenirlik için pilot çalısması Nigde Üniversitesi Egitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Egitimi Anabilim Dalı'nda ögrenim gören 77 dördüncü sınıf ögrencisi (ögretmen adayı) ile yapılmıstır. Arastırmanın çalısma grubunu ise Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Egitim Fakültelerinde ögrenim gören 312 Sosyal Bilgiler Egitimi Anabilim Dalı dördüncü sınıf ögrencisi (ögretmen adayları) olusturmaktadır. Arastırmanın çalısma grubunun olusturulmasında olasılıksız yöntemlerden amaçlı örnekleme teknigi kullanılmıstır. Arastırmada elde edilen bazı bulgu ve sonuçlar sunlardır: Sosyal bilgiler ögretmen adaylarının düsünmeye uygun sınıf ortamı yaratma (Faktör-1) üst düzeyli düsünme becerilerinin ögretimi (Faktör-2) transferin ögretimi (Faktör-3) ve ögrencilerin nasıl düsündügünü fark etme (Faktör-4) iliskin maddelere verdikleri cevaplara göre kendilerinin öz-yeterlik düzeylerini oldukça yeterli buldukları görülmüstür. Sosyal bilgiler ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeylerinin akademik basarı ortalamalarına göre farklılastıgı görülmüstür. Bulunan bu farklılık, akademik basarı ortalaması 2.01-2.50 olan ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri ile akademik basarı ortalaması 3.51-4.00 olan ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri arasındadır. Bu iki grup arasında bulunan farklılık ise akademik basarı ortalaması 3.51-4.00 olan ögretmen adaylarının lehinedir. Kadın ve erkek sosyal bilgiler ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıstır. Yas degiskenine göre ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıstır. Düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeylerinin, sosyal bilgiler ögretmen adaylarının ögrenim gördükleri üniversitelerden etkilenmedigi görülmüstür. İkinci ve normal ögretimde ögrenim gören sosyal bilgiler ögretmen adaylarının düsünme becerilerinin ögretimine yönelik öz-yeterlik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıstır.