Okul duvarlarında yer alan görsel materyallerin sosyal bilgiler öğretimindeki yerine ilişkin öğrenci görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: FATİH ÇETİNTÜRK

Danışman: BÜLENT AKBABA

Özet:

Bu araştırmanın amacı, okul duvarlarında yer alan görsel materyallerin sosyal bilgiler öğretimindeki yerini öğrenci görüşleri doğrultusunda belirleyebilmektir. Araştırmanın uygulaması 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Isparta ili Eğirdir ilçesinde bulunan 3 ortaokulda 275 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Öğrencilerin okul duvarlarında yer alan görsel materyallerin sosyal bilgiler öğretimine katkısını belirlemeye yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formuna verdikleri cevaplar nitel araştırma yöntemleri ilkeleri doğrultusunda doküman değerlendirme teknikleriyle değerlendirilmiş ve öğrencilerin bu konuya yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre öğrencilerin büyük çoğunluğunun okul duvarlarında yer alan görsel materyallere dikkat ettiği belirlenmiştir. Türk büyüklerine ait portreler, haritalar, afiş ve posterler, kulüp panolarındaki çalışmalar, sergilenen proje ve performans ödevleri, okulun müsabakalarda kazandığı belge ve kupaların öğrencilerin dikkatini çektiği bu materyallerin içeriklerinin bu durumda etkili olduğu öğrenci cevaplarından anlaşılmıştır. Okul duvarlarındaki görsellerden etkilenmeyen öğrenciler görsellerin sürekli asılı olmasını, dikkat çekici olmadığını ve yazılarının küçük olmasını eleştirdikleri görülmüştür. Öğrenciler okul duvarlarında farklı alanlara ve konulara dönük afişlerin, kendi hazırladıkları ve başarılı bulunan proje ve performans ödevlerinin, çizdikleri resimlerin, yazdıkları şiir ve kompozisyonların olmasını istemişlerdir. Bunun yanı sıra öğrencilerin okul duvarlarında özlü söz, atasözü, şiir gibi edebi ürünlerin, resim, karikatür gibi materyallerin, başarı gösteren öğrencilerin eserlerinin, Atatürk'e ait resimlerin ve Atatürk hakkında farklı çalışmaların, tarihi öneme sahip olayların ve kişilerin görsellerinin, bilim adamları ve bilimsel alanlarla ilgili görsellerin okul duvarlarında olmasını istedikleri belirlenmiştir. Okul duvarlarında fotoğrafının ya da resminin olmasına yönelik öğrenci görüşleri incelendiğinde öğrencilerin fotoğraflarını başarılı olmalarının sonucu olarak okul duvarlarında görmek istedikleri anlaşılmaktadır. Ayrıca fotoğrafının ya da resminin asılmasını isteyen öğrenciler tanınmalarını kolaylaştıracağını, anı olarak kalacağını ve velilerinin kendileriyle gurur duymasını sağlayacağını düşündükleri için istediklerini belirtmişlerdir. Okul duvarlarında fotoğrafının ya da resminin asılmasına yönelik olumsuz görüş bildiren öğrenciler fotoğraflarındaki estetik kaygıları ve utangaçlıklarını buna sebep olarak sunmuşlardır. Fotoğraf olmasının gereksiz olduğunu ve diğer arkadaşlarına haksızlık olacağını düşünen, derslere katkı sağlayacak farklı görsellerin olmasını isteyen öğrencilerin de okul duvarlarında kendi fotoğraflarının ve resimlerinin olmasına karşı çıktığı belirlenmiştir. Okul duvarlarında yer alan görsellerin kendilerine katkı sağladığını düşünen öğrenciler, görsellerin ilgili olduğu konulara yönelik duyarlılık ve farkındalık oluşturduğunu, bilgi edinme noktasında kendilerine katkı sağladığını, görsellerin derste öğrenilenlerin pekiştirilmesine, unutulan kısımların hatırlanmasına ve derse motive olmalarına yardımcı olduğunu belirtmişlerdir. Görsellerin sosyal bilgiler öğretimine katkı sağlamadığını düşünen öğrenciler, görsellerin ilgi çekici olmadığını, sürekli aynı görsellerin olduğunu ve yetersiz kaldığını belirtmişlerdir.