Elit akademi ligi futbolcularında imgeleme ve kaygı ilişkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: BURCU GÜVENDİ

Danışman: ÜLVİYE BİLGİN

Özet:

Bu araştırma, elit akademi ligi futbol oyuncularında imgeleme ve sürekli kaygı ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini elit akademi ligi, örneklemini ise bu ligde yer alan futbolcular oluşturmuştur. Çalışmaya bu ligde yer alan yaş ortalamaları 17,50±1,08 olan U17 takım sporcuları (N=242) ve U19 takım sporcuları (N=187) olmak üzere 36 takımdan toplamda 429 futbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmada, Sporda İmgeleme Envanteri ve Sürekli Kaygı Ölçeği kullanılmıştır. Sporda imgeleme ölçeğinin orijinali Hall ve arkadaşları (1998) tarafından 30 madde ve 5 alt boyut olarak geliştirilmiştir. Envanterin Türkçe formunun ölçüm geçerliliği ve güvenirliği ise Kızıldağ ve Tiryaki (2000) tarafından yapılmış ve ölçek 4 alt boyut ve 21 madde olarak düzenlenmiştir. Sürekli kaygı ölçeği Spielberger ve arkadaşları (1970) tarafından geliştirilmiştir. Türkçeye çevrilmesi, güvenirlilik ve geçerlilik çalışmaları Öner ve Le Compte (1983) tarafından yapılan 20 maddeden oluşan 4'lü likert tipi bir ölçektir. Verilerin çözümlenmesi SPSS 18.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerine ilişkin dağılımın tespiti için frekans, yüzde değerleri, ortalama değerleri, standart sapma değerleri şeklinde tanımlayıcı istatistikler hesaplanmıştır. Ölçekler arası ilişki Pearson Korelasyon analizi ile incelenmiştir. Ayrıca, katılımcıların kişisel özelliklerinin sporda imgeleme alt boyutları ve sürekli kaygı düzeylerine göre karşılaştırılmasında iki grup içeren değişkenlerde bağımsız örneklemler için t testi (independent sapmles t test) ve ikiden fazla grup içeren değişkenlerde ise tek yönlü varyans analizi (one way ANOVA) uygulanmıştır. Varyans analizi sonucunda gruplar arasında farklılık bulunması durumunda farklılığın nereden kaynaklandığının tespiti için çoklu karşılaştırma testlerinden LSD testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, katılımcıların sürekli kaygı düzeyi ile imgeleme alt boyutlarından bilişsel imgeleme (r=-0,190; p<0,001), motivasyonel özel imgeleme (r=- 0,123; p<0,01), motivasyonel genel uyarılmışlık (r=0,152; p<0,01) ve motivasyonel genel ustalık (r=-0,163; p<0,01) değişkenleri arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların yaş, spor yaşı, milli sporcu olma durumu, yarışma mevkisi ve sakatlık durumlarına göre sürekli kaygı düzeylerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür (p>0,05). Kendi sahalarında ve deplasmanda müsabaka durumları, antrenör ve takım arkadaşları ile olan iletişim düzeyleri ve imgeleme kullanım durumlarına göre ise sürekli kaygı düzeylerinde anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur (p<0,05). Katılımcıların imgeleme alt boyutlarına göre; yaş gruplarında motivasyonel genel ustalık düzeylerinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Antrenörleri ile olan iletişim gruplarında, bilişsel imgeleme, motivasyonel özel imgeleme ve motivasyonel genel uyarılmışlık düzeylerinde, takım arkadaşları ile olan iletişim gruplarında, bilişsel imgeleme ve motivasyonel özel imgeleme boyutlarında anlamlı farklılık olduğu görülürken, imgeleme kullanım durumlarına göre ise tüm alt boyutlarda istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır (p<0,05). Diğer demografik değişkenler ve alt boyutlar arasında istatisksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür (p>0,05). Sonuç olarak, elit akademi ligi futbolcularında imgeleme çalışmalarının kullanımı ile sürekli kaygı düzeyleri arasında ilişki olduğu; ayrıca imgeleme çalışmaları kullanım düzeyleri yüksek olan sporcularda sürekli kaygı düzeylerinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir.