Öğrenen özerkliğine dayanan öğretim etkinliklerinin 6. sınıf öğrencilerinin İngilizce başarılarına, tutumlarına, öğrenen özerkliklerine ve kalıcı öğrenmelerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: ŞENOL ORAKCI

Danışman: YÜCEL GELİŞLİ

Özet:

Bu çalışmanın genel amacı, öğrenen özerkliğine dayanan öğretim etkinlikleri uygulamasının 6. sınıf öğrencilerinin İngilizce dersi başarılarına, İngilizce dersine yönelik tutumlarına, öğrenen özerkliklerine ve kalıcı öğrenmelerine etkisini belirlemektir. Araştırma, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara-Hacı Bayram İmam Hatip Orta Okulunda deney grubu olan "6/B" sınıfı ile kontrol grubu olan "6/C" sınıflarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu; deney grubunda 32, kontrol grubunda 33 öğrenci olmak üzere toplam 65 öğrenci oluşturmaktadır. Deney grubunda, öğrenen özerkliğine dayalı öğretim etkinlikleri uygulaması yapılmış; kontrol grubunda ise MEB'in öngördüğü program uygulanmıştır. Uygulamalar, 6. sınıf İngilizce dersinde "After School", "Yummy Breakfast" ve "A Day In My City" ünitelerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada hem nicel hem de nitel desenler kullanılmıştır. Araştırmanın verileri başarı testi, İngilizzce dersine yönelik tutum ve öğrenen özerkliği ölçekleri, görüşme formları ile araştırmacı günlüğüne dayalı gözlem ve değerlendirme raporları ile elde edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutu öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desene uygun olarak yürütülmüştür. Nitel boyutta ise uygulama sonrasında deney gruplarının her birinden seçilen öğrencilerle görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın nicel veriler kısmı için araştırmacı tarafından geliştirilen 43 sorudan oluşan bir başarı testi geliştirilmiştir. Ayrıca beşli likert tipinde araştırmacı tarafından 16 maddeden oluşan "İngilizce Dersine Yönelik Tutum Ölçeği" ve 14 maddeden oluşan "Öğrenen Özerkliği Ölçeği" geliştirilmiştir. Nicel verilerin analizinde paket program, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Nicel veriler, "Mann Whitney U Testi, Wilcoxon İşaret Testi ve Friedman Testi" kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğrenen özerkliğine dayanan öğretim etkinlikleri uygulamasının yürütüldüğü deney grubundaki öğrencilerin ve MEB'in öngördüğü programın uygulandığı kontrol grubundaki öğrencilerin başarı düzeylerinin, tutumlarının, öğrenen özerkliklerinin ve kalıcı öğrenmelerinin arttığı görülmüştür. Fakat deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre daha başarılı, İngilizce dersine karşı daha fazla olumlu tutum geliştirdikleri, öğrenen özerkliklerinin daha gelişmiş olduğu ve daha fazla kalıcı öğrenmelere sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu ise, öğrenci görüşmeleri ve araştırmacı günlüğüne dayalı gözlem ve değerlendirme raporlarından (araştırmacı öğretmen görüşleri) oluşmaktadır. Öğrenciler, öğrenen özerkliğine dayanan öğretim etkinlikleri uygulamasının öğrenmelerini kolaylaştırdığını, öğrenmelerini pekiştirip kalıcı hale getirdiğini, derse katılımlarını artırdığını; bilişsel ve duyuşsal becerileri başta olmak üzere dil becerileri ile öz değerlendirme ve akran değerlendirme becerilerini geliştirdiğini ve bu uygulamanın diğer derslerde de kullanılmasını istediklerini ifade etmişlerdir. Araştırma sonucunda elde edilen nicel ve nitel verilerin tutarlı ve birbirini desteklediği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda, ilgili uygulamanın eğitim her kademesinde daha yaygın şekilde kullanılması ve benzer çalışmaların, diğer öğretim kademelerinde ve farklı sınıf düzeylerinde de yürütülerek çalışmalardan çıkan sonuçların karşılaştırılması önerilebilir.