Saç boyalarında ve boyanmış saç örneklerinde ağır metal tayini


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İREM ERGİN

Danışman: ÖZCAN YALÇINKAYA

Özet:

Çalışmanın ilk aşamasında, 3 farklı üreticiden satın alınan 5 farklı renkte azo boyar madde içeren saç boyası örnekleri ile aynı boyalarla boyanmış iki farklı cinsten insan saç örnekleri hazırlanmıştır. 15 adet saç boyasından 30 adet örnek hazırlanmıştır. Bunlardan 15’ine klasik çözme, 15’ine mikro dalga çözme yöntemi uygulanmıştır. Daha sonra bu boyalarla boyanan ve iki farklı cins insana ait 30 adet saç örneği mikro dalga yöntemi ile çözünürleştirilmiştir. Saç boyalarında ve boyanmış saç örneklerinde Pb2+, Cd2+, Co2+, Cr3+, Ni2+, Sb2+ iyonlarının derişimi THERMO Marka X Series Model İndüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometresi ile tayin edilmiştir. Saç boyalarında tayin edilen ağır metal derişimleri Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun, “Kozmetik Ürünlerde Ağır Metal Safsızlıklarına İlişkin Kılavuzu”ndaki yasal sınır değerlerle karşılaştırılmış, saç boyalarındaki ağır metal derişimlerinin yasal sınır değerlerin altında kaldığı gözlenmiştir. Çalışmanın son aşamasında, istatiksel veri analizi için iki farklı çözme yöntemi ile çözülmüş saç boyaları ile iki farklı cinsteki insanın boyalı saçlarının analiz sonuçlarından oluşan toplam 60 örnek, 4 farklı yöntem şeklinde gruplandırılmıştır. Bu örneklemlere, Statistical Packag for the Social Sciences 11 veri analiz programı ile istatistiksel veri analiz testleri uygulanmıştır. Bahsedilen 4 farklı yöntem için Pb, Cd, Co, Cr, Ni, Sb’den oluşan 6 ağır metal incelenmiştir. Veri grubu normal dağılım eğrisi göstermediğinden verilere parametrik olmayan yöntemlerden önce Kruskal Walls, Mann Whitney testleri ve son olarak da Spearmen korelasyon testi yapılmıştır. İki farklı çözme yöntemi ile çözeltiye alınmış olan saç boyalarının analiz sonuçları değerlendirildiğinde iki çözme yöntemi arasında anlamlı bir fark olduğu, başka ifadeyle iki çözme yöntemine ait ICP-MS sonuçlarında ortak korelasyonu olmadığı bulunmuştur.