Türkçe eğitimi ve öğretiminde sınırlılıklar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİDA ÜLKÜ ÇETİN

Danışman: GIYASETTİN AYTAŞ

Özet:

Eğitim sistemlerinin başarıya ulaşması, alanlarında nitelikli öğretmenlerin sisteme kazandırılmasıyla mümkündür. Öğretmenlik mesleğinde niteliğin sağlanmasında ise öğretmen adaylarının hizmet öncesinde almış oldukları eğitim, dolayısıyla bu süreçte izlenen eğitim programları oldukça önemli bir role sahiptir. 170 yıllık bir geçmişi olan öğretmen yetiştirme sistemine sahip ülkemizde, her alana öğretmen yetiştirme sürecinde olduğu gibi Türkçe öğretmeni yetiştirme sürecinde de nitelikli öğretmen yetiştirme adına eğitim programları geliştirilmiş ve uygulanmıştır. İzlenen program geliştirme yaklaşımlarının ve geliştirilen programların sistemi iyileştirme adına yapıldığı aşikârdır. Ancak bulunduğumuz çağda hızlı bir gelişim ve değişim yaşanmakta, toplumlar tüm kurumlarıyla birlikte bu değişime ayak uydurmaya çalışmaktadır. Dil eğitimi, bireylerde iletişim becerisinin ötesinde hayat boyu öğrenme sürecinin en önemli araçlarından biridir. Günümüzdeki gelişmeler dil öğretim sürecinin öğrencilerin algılama, planlama, iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik ve işlevsel olmasını gerekli kılmaktadır. Dil öğretim programlarının oluşturulmasında izlenecek nitelikli yaklaşımlar, programın çıktısını oluşturacak öğretmen adaylarının da niteliğini olumlu yönde etkileyecektir. Bu durum, yetişen öğretmenlerin sistem içerisinde daha etkin rol almalarını sağlayacaktır. Bu nedenle Türkçe öğretmenliği lisans programlarının sınırlılıklarının belirlenmesi, gerek mevcut durumun ortaya konulması gerekse yeni oluşturulacak programların daha nitelikli ve işlevsel olarak hazırlanmasına ışık tutacaktır. Bu bağlamda Türkçe eğitim ve öğretiminde vi sınırlılıkların tespit edilmeye çalışıldığı bu araştırmada, doküman incelemesine ve elde edilen dokümanların konu kapsamında irdelenmesine dayalı doküman analizi yaklaşımı izlenirken diğer taraftan Türkçe öğretmenliği son sınıfta öğrenim gören öğretmen adaylarının özel alan yeterlilikleri bağlamında görüşlerini belirlemek adına tarama modeli kullanılmıştır. Türkçe öğretmenliği lisans programlarındaki alan derslerinin sahadaki karşılıklarını belirlemek ve programın işlevselliğini tespit etmek adına biraz daha derinlemesine bir sorgulama yapmak için yeni mezun olmuş ve iki-beş yıldır Türkçe öğretmenliği yapmakta olan öğretmenlere açık uçlu sorular sorularak nitel bazda bir değerlendirmeye gidilmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe eğitim ve öğretiminin lisans düzeyinde, tarihsel süreç içerisinde, programlarda alan eğitimi bazında gereksiz daraltmalar, MEB Türkçe Öğretimi Programlarının yapısını eksik analizden ve yetersiz koordinasyondan kaynaklı program düzenlemeleri, programlarda daha çok teorinin ağırlıkta olduğu, uygulamanın ise geri planda kaldığı program düzenlemeleri vb. sıkıntıların olduğu tespit edilmiştir.