Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeynep Yeşim İlerisoy
Danışman: MEHMET EMİN TUNA
Özet:Kaynakların kıt olması, yapı üretim sürecini sınırlayarak kaynaklardan rasyonel bir şekilde yararlanma zorunluluğunu getirmiş, bu zorunluluk ise özellikle yapı üretim sürecinin başlangıcında maliyetin planlanmasına ve denetimine yönelik çalışmaların önemini arttırmıştır. Bu doğrultuda bir binanın fonksiyon ve performansının değerlendirilmesinde maliyet önemli bir parametre haline gelmekte ve bundan dolayı tasarımın değerlendirilebilmesi için maliyetin belirlenmesi gerekmektedir. Ancak teknolojinin gelişmesi, malzeme imkânlarının artması, yapım sistem ve yöntemlerinin gelişerek çoğalması gibi nedenlerle bir bina birçok farklı bütçede uygulanabilmektedir. Bu noktada önemli olan, bilinçli bir tasarım süreci oluşturulmasıdır ve tez çalışmasında da öncelikli amaç bu tasarım süresince katkıda bulunabilmektir. Tez çalışmasında öncelikle literatür çalışmasında yararlanılan kaynaklar ve paralellik gösteren bilimsel çalışmalar incelenmiştir. Bu incelemeler sonrasında çalışmanın sayısal kısmı için önemli olan; ön tasarım tercihleri, kullanılan modellerin mimari ve taşıyıcı sistem özellikleri, analiz yöntem ve parametreleri, maliyet hesaplarının ne kapsamda yapıldığı gibi çalışmanın sınırlarını oluşturan başlıklar detaylı şekilde ele alınmıştır. Alınan kararlar doğrultusunda sayısal araştırmanın yapıldığı uygulamalarda taşıyıcısı perde sistemden oluşan ve tünel kalıp teknolojisi kullanılan konut projeleri tercih edilmiştir. Sonrasında, ilk olarak konut yapılarında Türkiye şartlarında farklılaşan tasarım alternatifleri üzerine çalışılmış ve plan düzleminde basit dörtgenlerden ve farklı geometrilerden oluşan iki araştırma grubu oluşturulmuştur. Ardından, bu grupların dokuz farklı kat adedine sahip yapı modelleri, Sta4Cad programı ile oluşturularak yapısal analizleri tamamlanmıştır. Yapısal incelemeler ile modeller test edilmiş ve uygulanabilir olan projelerin maliyet hesaplarına geçilmiştir. Araştırmanın bulguları olarak, iki ana çalışma grubu üzerinde hem plan geometrilerinin hem de kat adetlerinin kontrollü olarak değişimlerinin yapı maliyetlerine etkisinin hangi mertebelerde olduğu ortaya konmuştur. Bu noktada formlarda maliyet değişimlerini etkileyen başlıca faktörler olarak "plan düzleminde boyut yakınlığı, burulma ve düzensizlik faktörleri, narinliğin ve dairesel tasarımın etkileri" incelenerek yapı maliyetine ilişkin yorumlar yapılmıştır. Verilen bilgiler doğrultusunda optimum konut üretimi için yapı maliyetlerinin azaltılmasında ve optimum geometrinin bulunmasında faydalı olacağı düşünülen önerilere yer verilmiştir. Sonuç olarak, bina formları, yükseklikleri, maliyetleri hakkında elde edilen bulgular ile ulaşılmak istenen ana hedef; günümüzde binalar yenilenirken mevcut yöntemlerin gözden geçirilmesine, yapı maliyetleri konusunda daha verimli tahminler elde edilmesine ve farklı yapı tipleri için benzer araştırmaların yapılmasına katkı sağlamaktır.