Harmoni arama algoritması ile tek sıra tesis düzenleme probleminin çözümü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: RAHMİ BAKİ

Danışman: RAMAZAN ŞAHİN

Özet:

Tesis düzenlenmesi kavramı, endüstriyel işletmelerde ciddi bir problemdir. Tesis düzeninin firma için nasıl daha verimli hale getirilebileceği günümüze kadar pek çok araştırmaya konu olmuştur. Etkin bir tesis düzenlemesi işletmelerin verimliğini arttırıp maliyetlerini azaltırken, başarısız bir düzenleme ise işletmeler için büyük kayıplara neden olabilir. Bu çalışmada, bir Tek Sıra Tesis Düzenleme Problemi (TSTDP) incelenmiştir. Çalışmada TSTDP'nin çözümü için bir Harmoni Arama Algoritması (HAA) sezgisel metodu geliştirilmiştir. Geliştirilen sezgisel metodun etkinliği, ürünlerin makinalar arasında kat ettiği mesafeye göre değerlendirilmiştir. Bu mesafeler elde edilirken, firmada üretilen ürünlerin işlem sıraları, gelecekteki talep tahminleri ve tezgâhlar arasındaki uzaklıklar dikkate alınmıştır. Geliştirilen HAA sezgiseli ile literatürdeki test problemleri ve yeni oluşturulan problemler çözülmüştür. Çözüm sonuçları geliştirilen HAA sezgiselinin TSTDP'nin çözümünde etkin olduğunu göstermiştir. Küçük boyutlu problemlerde optimal sonuca ulaşılırken, büyük boyutlu problemlerde ise optimal sonuca yakın çözümler ürettiği görülmüştür. Elde edilen sonuçlar, geliştirilen HAA sezgisel metodunun TSTDP için etkin olduğunu ortaya çıkarmıştır. Son olarak geliştirilen HAA sezgisel metodu ile 14 makinadan oluşan bir tesisin düzenlemesi yapılmıştır. Elde edilen yeni yerleşim düzenlemesi ile tesisin toplam taşıma maliyetini azaltılmış ve etkinliği arttırılmıştır.