Akıcılığı geliştirme programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerileri üzerindeki etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: AYBALA ÇAYIR

Danışman: MUSTAFA ULUSOY

Özet:

Bu çalışmanın amacı; tasarlanan bir Akıcılığı Geliştirme Programının (AGP) ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin akıcı okuma ve anlama becerilerine etkisini belirlemektir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden "Eylem araştırması" ile desenlenmiştir. Araştırma; Ankara İli, Pursaklar İlçesinde bulunan bir ilkokulun ikinci sınıfında öğrenimlerine devam eden 36 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Yanlış Analiz Envanteri", "Prozodik Okuma Ölçeği", "Okuduğunu Anlama Testleri" kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde "İçerik analizi" tekniğinden yararlanılmıştır. Öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmek amacıyla tasarlanan AGP tüm akıcılık programları incelenerek oluşturulmuş esnek bir uygulamadır. Literatürde etkisi kabul edilen akıcılık stratejilerinin birlikte kullanıldığı ve tüm sınıfa yönelik olarak hazırlanan bir akıcılık öğretimi için tasarlanmıştır. Araştırma, pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki basamakta gerçekleştirilmiştir. Pilot uygulama, 2012 2013 eğitim öğretim yılı bahar döneminde 2. sınıf öğrencileri (N= 28) ile yürütülmüştür. Pilot çalışma sonunda yapılan değişiklikler neticesinde AGP'ye son şekli verilmiş ve asıl uygulamaya geçilmiştir. Asıl uygulama 2013- 2014 güz döneminde 2. sınıf öğrencileri (N= 36) ile yürütülmüştür. Asıl uygulama öğrencilerin mevcut durumlarının tespiti ile başlamıştır. Öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerinde, sınıf seviyesinin altında bir başarı gösterdiği belirlenmiştir. Daha sonra öğrencilerin akıcı okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmek için Akıcılığı Geliştirme Programı (AGP) uygulanmıştır. Araştırma sürecinde toplam 4 test uygulanmış, her testte akıcılığı (doğru okuma, okuma hızı ve prozodi) ölçmek için bilgi verici metinler, anlamayı ölçmek için de hikaye edici metinler tercih edilmiştir. Süreç sonunda AGP'nin uygulandığı öğrencilerin yaptıkları sesli okuma hatalarında azalmalar görülmüş, öğrencilerin okuma hızları artmış ve prozodik okuma, okuduğunu anlama becerilerinde ilerlemeler olduğu tespit edilmiştir.