Kalça ve diz artroplastisi ameliyatı uygulanan yaşlı hastaların fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSEL GÜL

Danışman: Sevil Güler Demir

Özet:

Bu araştırma, kalça ve diz artroplastisi ameliyatı uygulanan yaşlı hastaların fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla kesitsel ve tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemine Mayıs 2018 – Mart 2019 tarihleri arasında Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’ne kalça ve diz artroplastisi ameliyatı olmak üzere yatan ve örneklem kriterlerine uyan 65 yaş ve üzeri 43 hasta dahil edilmiştir. Araştırma, Hasta Tanıtım Formu ile Otonomi Değerlendirme Ölçeği kullanılarak, iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, artroplasti ameliyatı öncesi hastalarla yüz yüze, ameliyat sonrası 2. ve 6. haftalarda telefonla görüşülerek toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans dağılımı (sayı, yüzde), sayısal değişkenler için tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, medyan, minimum, maksimum), Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U testi, Friedman testi, Wilcoxon testi ve Spearmann Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların %76,7’sine total diz artroplastisi ve %23,3’üne total kalça artroplastisi ameliyatı yapılmıştır. Hastaların ameliyat öncesi dönem, ameliyat sonrası 2. ve 6.haftalardaki izlemlerinde Otonomi Değerlendirme Ölçeği iletişim ve zihinsel alt boyut puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken (p>0,05), günlük yaşam aktiviteleri alt boyut ve Otonomi Değerlendirme Ölçeği puan ortalamaları bakımından zamanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Yapılan izlemlerde, hastaların fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinin zaman içerisinde arttığı; bu artışın özellikle ameliyat sonrası 2. ve 6. haftalar arasında gerçekleştiği belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda; kalça ve diz artroplastisi ameliyatı uygulanan 65 yaş ve üzeri yaşlı hastaların ameliyat öncesi, ameliyat sonrası 2. ve 6.haftalarda fonksiyonel bağımsızlık düzeyleri ve etkileyen faktörler yönünden düzenli değerlendirilmeleri, hasta ve hasta yakınlarına ameliyat öncesi ve sonrası dönemde fonksiyonel bağımsızlık düzeylerinin arttırılmasına yönelik eğitim ve danışmanlık verilmesi, düzenli izlemlerinin yapılması önerilmektedir.

Anahtar Sözcükler : Artroplasti, Yaşlı Hasta, Fonksiyonel Bağımsızlık, Otonomi Değerlendirme Ölçeği, Ortopedi ve Travmatoloji Hemşireliği