Astımı olan bireylere planlı davranış teorisine göre uygulanan eğitim programının hastalık kontrolü ve tedaviye uyum üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: DÖNDÜ ŞANLITÜRK

Danışman: SULTAN AYAZ ALKAYA

Özet:

Araştırma astımı olan bireylere planlı davranış teorisine (PDT) göre uygulanan eğitim programının hastalık kontrolü ve tedaviye uyum üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Randomize kontrollü deneysel tasarımla yapılan araştırmanın örneklemini bir devlet hastanesinin göğüs hastalıkları polikliniğine başvuran 66 birey oluşturmuştur. Araştırma 60 birey (30 deney ve 30 kontrol) ile tamamlanmıştır. Veriler kişisel bilgi formu, astım kontrol testi, Morisky ilaca uyum ölçeği, inhaler tekniği kontrol listesi, planlı davranış teorisi maruziyetten uzaklaşma ve inhaler kullanımı ölçekleri ile toplanmıştır. Deney grubundaki bireylere üç ay boyunca toplam beş ev ziyaretleri yapılarak PDT ye göre oluşturulmuş eğitim programı uygulanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U Testi, Friedman testi ve Sidak testi kullanılmıştır. Bireyler inhaler kullanımı, maruziyetten uzaklaşma, inhaler kullanım tekniği, astım kontrolü ve tedaviye uyum açısından eğitim öncesi ve eğitim sonrası karşılaştırıldığında, deney ve kontrol grubu arasında eğitim öncesi istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı (p>0,05), eğitim sonrası anlamlı fark olduğu (p<0,05) belirlenmiştir. Deney grubunu oluşturan bireylerde istenen davranış değişikliği oluşturulması, uygun teknikle inhaler kullanımı, astım kontrolü ve tedaviye uyum düzeyinin arttrılmasında PDT ye göre uygulanan planlı eğitimin etkili olduğu belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, astımı olan bireylerde astım kontrolü ve tedaviye uyumun arttırılması için PDT ye göre hazırlanan planlı eğitim programlarının uygulanması önerilmektedir.