Rekreasyonel fiziksel aktivitelere düzenli katılan bireylerde ilgilenim, algılanan sağlık çıktısı ve yaşam doyum ilişkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İSMAİL AYDIN

Danışman: Zafer Çimen

Özet:

Bu çalışmanın amacı rekreasyonel fiziksel aktivitelere düzenli katılan bireylerin ilgilenim,

algılanan sağlık çıktıları ve yaşam doyum düzeylerini tespit etmek ve değişkenler

aralarındaki ilişkiyi yapısal eşitlik modeliyle belirlemektir. Çalışmanın örneklemini fiziksel

aktiviteye katılan toplam 786 kişi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak

Serbest Zaman İlgilenim Ölçeği (SZİÖ), Rekreasyonda Algılanan Sağlık Çıktıları Ölçeği

(RASÇÖ) ve Yaşam Doyum Ölçeği (YDÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde ölçüm

araçlarının iç-tutarlılıkların incelemesi için Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı

hesaplanmıştır. Katılımcıların çeşitli demografik özelliklerine göre SZİÖ, RASÇÖ ve

YDÖ düzeylerini değerlendirmek için MANOVA, T-TEST, ANOVA ve Person

Korelasyon testleri uygulanmıştır. Ayrıca ölçekler arasındaki ilişkiyi incelemek için

oluşturulan araştırma modeli Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) testiyle değerlendirilmiştir.

Araştırma bulgusu MANOVA sonuçlarında “cinsiyet”, “yaş”, “aktiviteye katılım şekli”,

“eğitim” değişkenlerine göre SZİÖ ve RASÇÖ toplam puanlarında; T-TEST ve ANOVA

sonuçlarında ise, “yaş”, “medeni hal”, “eğitim” ve “aktiviteye katılma durumu”

değişkenlerinin YDÖ toplam puanlarında anlamlı bir farklılık oluştuğu tespit edilmiştir.

Pearson Korelasyon testine göre ise SZİÖ, RASÇÖ ve YDÖ puanları ile “gelir”,

“aktiviteye düzenli katılım” ve “kulübe üyelik süresi” değişkenleri arasında pozitif yönde

bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca YEM analizi sonuçlarına göre, araştırma modeli

çerçevesinde oluşturulan hipotezlerin doğrulandığını tespit edilmiştir. Sonuç olarak serbest

zaman ilgilenimi, algılanan sağlık çıktıları ve yaşam doyum düzeylerinin katılımcıların

bazı demografik özelliklerine göre değiştiği söylenebilir. Bunun yanı sıra, katılımcıların

yaşam doyum düzeylerinin serbest zaman aktivitelerine duyulan ilgi ile aktiviteden

algıladıkları sağlık çıktı düzeylerinden etkilendiği, ayrıca algılanan sağlık çıktı düzeyleri

üzerinde aktivitelere yönelik oluşan ilgi düzeylerinin de etkili olduğu gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler : Fiziksel aktivite, İlgilenim, Sağlık çıktısı, Serbest zaman, Yaşam

doyumu