Elâzığ masallarından seçilmiş 15 masalın yeniden yazımı ve değerler eğitimi açısından incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BÜŞRA ÖNER

Danışman: Hamiye Duran

Özet:

Bu çalışmanın temel amacı, kültürümüzün seçkin bir yansıması olan derleme masalları,

güncelleştirerek yeniden yazmak ve değerler eğitimi açısından incelemektir. Derlenen

masallardaki yerel söyleyişler ve üslup, yeni neslin masalı anlamasını zorlaştırmakta ve

yeni nesle hitap etmemektedir. Bu nedenle derlenen masallar, kitapta kalmakta ve

çocuklara ulaşamamaktadır. Çocukların zihninde masal tohumunu yeşertmek ve

geçmişimizin aydınlık yüzünü geleceğe taşımak için “Elâzığ Masalları ve Propp Metodu”

adlı kitaptan seçilen on beş masal; dil ve üslup, içerik, masal formatı, çocuk psikolojisi

gibi unsurlara dikkat edilerek yeniden yazılmıştır. Daha sonra yazılan bu masallarda

değerler eğitimine ait hususlar tespit edilmiş ve fişlenmiştir. Doküman analizinin

kullanıldığı bu çalışmada değerler bireysel ve sosyal değerler olarak gruplandırılmıştır.

Bireysel değerler; yaşam sevgisi, doğruluk ve dürüstlük, çalışkanlık, dayanıklılık,

yardımseverlik, fedakârlık, namus ve şeref, aşırı isteklerden uzak durma, aşırı

kıskançlıktan kaçınma olarak dokuz alt başlıkta incelenmiştir. Sosyal değerler; hürriyet

ve adalet sevgisi, aile sevgisi, bilgisizlikle savaş, saplantı ve boş inançla mücadele, ahlak

ve ideal, evlilik hayatı, doğa ve hayvan sevgisi, din ve Tanrı duygusu olarak sekiz alt

başlıkta incelenmiştir. Bu değerlerin masalda nasıl yer aldığı belirlenmiş ve her değer

kendi içinde yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, masallarda en çok işlenen bireysel

değer olarak karşımıza yardımlaşma değeri çıkmaktadır. Aşırı isteklerden uzak durma

değeri masallarda en az işlenen değerdir. Sosyal değerlerden en fazla işlenen değer, ahlak

ve idealken en az işlenen değer, saplantı ve boş inançla mücadeledir.

Anahtar Kelimeler : Masal, Elâzığ Masalları, Değer