Necîb el-Kîlânî‟nin Türkçeye Çevrilen Eserlerinin Çeviri Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Arapça Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL İBRAHİM ŞANVERDİ

Danışman: Musa Yıldız

Özet:

Arapça ile Türkçe arasındaki çeviri etkinliği, uzun yıllar dini ve klasik metinler üzerine yoğunlaĢmıĢtır. Son yıllarda ise bu iki dil arasındaki çeviri hareketliliği, edebi çeviride ivme kazanmıĢtır. Edebi çevirilerin artması ve bu çevirilerin hedef kültürde daha kabul edilebilir olması zorunluluğu, bu alana yönelik araĢtırmaların yapılması gerekliliğini ortaya çıkarmıĢtır. Tez çalıĢması temelde iki bölümden oluĢmaktadır. Öncelikle çeviri kavramına, güncel çeviri kuramlarına, çeviri stratejilerine, yazın çevirisine yönelik genel bilgiler verilerek kuramsal altyapı oluĢturulmuĢtur. Ayrıca Arap Edebiyatı ve Modern Arap Edebiyatı dönemine dair genel bilgiler tezde yer almıĢ ve Necîb el-Kîlânî‟nin öne çıkmıĢ olduğu yazın alanı olması itibariyle Ġslami edebiyat kavramına değinilerek yazarın hayatı, edebi kiĢiliği ve Türkçeye çevrilen eserleri hakkında bilgiler verilmiĢtir. Bunun yanında Arapça ile Türkçe arasındaki modern dönem edebi çeviri hareketliliğine dair nicel değerlendirmelerde bulunulmuĢtur. Son olarak yazarın örneklemi oluĢturan romanlarının çevirileri, çeviri stratejileri bağlamında analiz edilerek değerlendirilmiĢtir. ÇalıĢma sonucunda çevirmenlerin, özellikle edebi çevirilerde uygun çeviri stratejileri kullanmasının hedef metnin okunabilirliği ve anlaĢılabilirliği üzerinde etkili olabileceği kanısına varılmıĢtır.

Anahtar Kelimeler: Arapça-Türkçe Çeviri, Çeviri Stratejileri, Yazın Çevirisi, Necîb el-Kîlânî.