Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: CEM ASLAN
Danışman: SALİH ÇAKMAK
Özet:Bu araştırmanın genel amacı, okul öncesi dönemdeki bir az gören çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerinin gelişiminde İşlevsel Görme Aktivite Programı'nın (İGAP İzleme) etkililiğini belirlemektir. Araştırma amacına göre, araştırmanın bağımsız değişkenini İGAP (İzleme), bağımlı değişkenini ise katılımcı az gören çocuğun izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyi oluşturmaktadır. Araştırmada, bağımsız değişken bir katılımcı çocuğa uygulanarak programın etkililiği değerlendirilirken, nitel araştırma yöntemlerinden örnek olay çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcısını, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Göreneller Görme Engelliler İlkokulu'na devam eden az gören tanısı almış 5 yaşındaki bir kız çocuğu oluşturmaktadır. Araştırmada, az gören çocuğun yakın görme alanı içerisinde yer alan işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyini desteklemek ve geliştirmek amacıyla İGAP (İzleme) hazırlanmıştır. Hazırlanan program, az gören çocukların işlevsel görme becerilerinin geliştirilmesi ve desteklenmesini amaçlayan çeşitli araştırmalar incelendikten sonra; Gazi İşlevsel Görme Değerlendirme Aracı (GİGDA) kapsamında yer alan performans göstergelerinden (izleme becerileri) uyarlanarak geliştirilmiştir. Geliştirilen programın, kısa adıyla İGAP (İzleme)'ın uygulaması gerçekleştirilmeden önce; katılımcı çocukla birlikte 3 oturum boyunca ön uygulama yapılmıştır. Ön uygulama neticesinde, program ve uygulamada görülen aksaklıklar ve eksiklikler giderilerek asıl uygulama aşamasına geçilmiştir. Programın uygulama süreci, uygulama ve değerlendirme oturumlarını kapsayan toplam 20 oturumda tamamlanmıştır. Bu oturumların 14'ü uygulama ve 6'sı değerlendirme oturumu olarak yapılmıştır. Uygulama oturumlarında katılımcı çocuğa İGAP (İzleme) uygulanarak, çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerinin geliştirilmesi ve desteklenmesi amaçlanmıştır. Değerlendirme (ön, ara, son, izleme) oturumlarında ise katılımcı çocuğa İGAP (İzleme)'ın uygulanması sonucu, çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyinin belirlenmesi ve çocuğun performans düzeyindeki ilerleme ve değişikliklerin izlenmesi amaçlanmıştır. Katılımcı çocukla gerçekleştirilen bütün oturumlar video kamera ile kayıt altına alınmıştır. Daha sonra, bu kayıtlar izlenerek elde edilen veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen İşlevsel Görme Aktivite Programı Değerlendirme Aracı'na (İGAPDA) kodlanmıştır. Kodlanan veriler, İGAPDA üzerinden analiz edilerek araştırmanın veri analizleri tamamlanmış ve araştırma bulguları elde edilmiştir. Ayrıca araştırmada; Sosyal Geçerlik Formu, Gözlemciler Arası Güvenirlik Belirleme Formu ve Uygulama Güvenirliği Belirleme Formu geliştirilerek kullanılmış ve araştırmanın diğer verileri toplanmıştır. Araştırmanın veri toplama ve analiz süreçleri sonunda katılımcı çocuğun genel performans düzeyi ve İGAP (İzleme)'ın etkinliliğine ilişkin elde edilen bulgular şu şekildedir: Katılımcı çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki genel performans düzeyi ön değerlendirmede %14,4 (30 puan), ara değerlendirmede %57 (118 puan), son değerlendirmede %71,9 (149 puan), 1. izleme değerlendirmede %69,5 (144 puan), 2. izleme değerlendirmede %70,0 (145 puan) ve 3. izleme değerlendirmede %72,9 (151 puan) olarak belirlenmiştir. Ayrıca elde edilen bulgular, İGAP (İzleme)'ta yer alan etkinlikler kapsamında değerlendirildiğinde; katılımcı çocuğun, ilk oturum olan ön değerlendirmedeki performans düzeyi ile son oturum olan 3. izleme değerlendirmedeki performans düzeyi arasında önemli bir artışın olduğu belirlenmiştir. Buna göre katılımcı çocuk 1. etkinlikte %33,3'ten %100'e; 2. etkinlikte %11,1'den %100'e; 3. etkinlikte %44,4'ten %100'e; 4. etkinlikte %33,3'ten %100'e; 5. etkinlikte %16,6'dan %83,3'e; 6. etkinlikte %0'dan %72,2'ye; 7. etkinlikte %44,4'ten %100'e; 8. etkinlikte %0'dan %27,7'ye; 9. etkinlikte %0'dan %44,4'e; 10. etkinlikte %0'dan %50'ye; 11. etkinlikte %0'dan %22,2'ye; 12. etkinlikte %22,2'den %100'e; 13. etkinlikte %22,2'den %100'e ve 14. etkinlikte %11,1'den %77,7'ye olmak üzer bir artış göstermiştir. Son olarak, uygulama oturumları son değerlendirme oturumu ile tamamlandıktan 1, 3 ve 5 hafta sonra katılımcı çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyi tekrar değerlendirilmiştir (izleme değerlendirme oturumları). Bu değerlendirmeden elde edilen verilerin, katılımcı çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyinin uygulama ve değerlendirme oturumlarındaki verilere benzer olduğu görülmüştür. Katılımcı çocuğun son değerlendirmede sergilediği genel performans düzeyi %71,9 (149 puan) olarak bulgulanmış; 1. izleme değerlendirmede %69,5 (144 puan), 2. izleme değerlendirmede %70,0 (145 puan) ve 3. izleme değerlendirmede %72,9 (151 puan) olarak belirlenmiştir. Elde edilen veriler neticesinde, az gören bir çocuğun işlevsel görme becerilerinden izleme becerilerini sergilemedeki performans düzeyi üzerinde İGAP (İzleme)'ın etkili olduğu ve etkili sonuçlar verdiği tespit edilmiştir.