Sosyal bilgiler öğretiminde grafik çizme ve yorumlama becerisinin geliştirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İLKÖĞRETİM ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: REMZİ NAMAL

Danışman: Bülent Aksoy

Özet:

Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretiminde grafik çizme ve yorumlama becerisinin

geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2017 - 2018 eğitim öğretim yılında Kocaeli ili

Darıca ilçesinde bir devlet ortaokulunda öğrenim görmekte olan bir deney bir kontrol

grubu olmak üzere toplam 60 ortaokul öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.

Araştırma, katılımcıların deneysel işlemden önce ve sonra bağımlı değişkenle ilgili olarak

iki defa ölçüldükleri öntest - sontest kontrol gruplu deneysel desen modelinde

uygulanmıştır. İntact atama ile oluşturulan deney ve kontrol gruplarından deney grubuna

grafik çizme ve yorumlama becerisini geliştirmeye yönelik etkinliklerin yer aldığı öğretim

uygulaması, kontrol grubuna ise öğretim programına uygun öğretim süreci uygulanmıştır.

Araştırmada veri toplamak amacıyla akademik başarı testi ve araştırmacı tarafından

geliştirilen Grafik Çizme ve Yorumlama Beceri Kontrol Listesi (GÇYB-KL) kullanılmıştır.

Araştırmadan toplanan verilerin analizi için, araştırmanın alt problemlerine uygun olarak

yüzde, frekans, aritmetik ortalama ile tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü

ANOVA (repeated measures) testi kullanılmıştır. Deney grubu öğrencilerine araştırma ile

ilgili uygulanan beceri etkinlikleri araştırmacı tarafından geliştirilen Grafik Çizme ve

Yorumlama Beceri Kontrol Listesi (GÇYB-KL) kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma

sonucunda grafik çizme ve yorumlama becerisini geliştirmeye yönelik öğretim sürecinin

uygulandığı deney grubunun, öğretim programına uygun uygulamaların gerçekleştirildiği

kontrol grubuna göre grafik çizme ve yorumlamada daha başarılı olduğu ortaya çıkmıştır.

Deney grubu öğrencilerine uygulanan grafik çizme ve yorumlama beceri etkinliklerinde

öğrencilerin en kolay çizip yorumladıkları grafik türünün sütun grafiği, en zorlandıkları

grafik türünün ise çizgi grafiği olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler

öğretiminde grafik çizme ve yorumlama becerisini geliştirmek amacıyla beceri öğretim

basamaklarına uygun olarak grafik çizme ve yorumlama becerisine dayalı etkinliklerle

desteklenen öğretim uygulamalarının gerçekleştirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler : Sosyal bilgiler, grafik çizme, grafik yorumlama, beceri öğretimi