Geleneksel Türk müziğine dayalı viyolonsel öğretimine yönelik bir model önerisi ve uygulamadaki görünümü (Hüseyni makamı örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: EMRAH LEHİMLER

Danışman: SADIK ÖZÇELİK

Özet:

Araştırmanın amacı, viyolonsel öğrencilerinin, geleneksel Türk halk müziği içinde yer alan komalı ses ve temel süsleme tekniklerini çalma becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda bir öğretim modeli geliştirmek ve bu modelin uygulamadaki görünümünü ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı'nda eğitim gören 5 viyolonsel öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırmada hem betimsel hem de deneysel yöntem kullanılmıştır. Bu doğrultuda, nicel ve nitel veriler ayrı ayrı toplanmış, analiz edilmiş ve elde edilen veriler sonuçta bir araya getirilmiştir. Araştırmanın betimsel boyutunda araştırma için belirlenen konunun temellendirilmesi ve yönlendirilmesi için literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca konu ile ilgili var olan durumun ortaya konulması için eğitim fakültelerinde görev yapan viyolonsel öğretim elemanlarına uzman görüşü için anket formu uygulanmıştır. Anket sonucunda viyolonsel eğitiminde makamsal sistemde hüseyni türkülerin icrasında karşılaşılan/karşılaşılabilecek sorunlara yönelik görüşler saptanmıştır. Hazırlanacak olan öğretim modeli doğrultusunda yapılan literatür taraması sonucunda araştırmanın deneysel bölümünde kullanılacak olan alıştırmalar oluşturulmuş ve uzmanlara uygulatılarak eksik ve geliştirilmesi gereken yönler tespit edilmiş ve düzeltilmiştir. Alıştırmalar hazırlandıktan sonra yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda 5 haftalık öğretim modeli geliştirilmiştir. Araştırmada, deneysel aşamanın ön test-son test verilerini elde etmek için uzman görüşleri doğrultusunda bir performans ölçme aracı geliştirilmiştir. Araştırmanın deneysel boyutunda ise, tek gruplu ön test son test deseni kullanılmıştır. Hazırlanan öğretim modeli doğrultusunda uygulanan beş haftalık deneysel işlem sürecinden sonra ön test son test farklılıkları karşılaştırılmıştır. Elde edilen veriler, "Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi" ve "Kruskal Wallis Tek Yönlü Varyans Analizi" kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca deneysel işlem sonrasında çalışma grubu öğrencilerinin yapılan çalışmayla ilgili görüşleri alınmıştır. Araştırma sonucunda, eğitim fakültelerinde uygulanmakta olan viyolonsel eğitiminde hüseyni türkülerden çok az düzeyde yararlanıldığı, kullanılan türkülerin de tampere sisteme göre öğretildiği ve icra edildiği tespit edilmiştir. 5 haftalık eğitim süresince yapılan haftalık değerlendirmeler sonucunda çalışma grubu öğrencilerinin komalı ses çalma becerilerinde önemli derecede iyileşme sağlandığı gözlemlenmiştir. Deneysel işlem sonunda öğrencilerin ön test son test puanları arasında önemli düzeyde olumlu farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, deneysel işlem sonrası çalışma grubu öğrencileri ile yapılan görüşme formlarından elde edilen verilerle de tutarlılık göstermektedir.