Fakülte Binalarında Plan Şemalarındaki Farklılığın Mekansal Örgütlenmeye Ve Ulaşılabilirliğe Etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Beyza Nur ÇALIŞKAN

Danışman: SARE SAHİL

Özet:

Bir üniversite yerleşkesinde eğitim ve öğretim etkinliklerinin gerçekleştirildiği birimler akademik bölgede, eğitim amaçlı kullanılan mekanlar ve bunlarla ilişkili idari mekanlar ise fakülte binalarında bulunmaktadır. Üniversitelerin esas işlevi de bu binalarda gerçekleştirilmektedir. Eğitim yapıları için genellikle belirli plan şemaları kullanılmaktadır fakat bunlar arasında da önemli farklar bulunmaktadır. Mekan örgütlenmesinde ve sirkülasyon hattında görülen bu farklılık mekanların ulaşılabilirlik değerini de etkilemektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; üniversitelerde kaliteli bir eğitim için kaliteli bir eğitim yapısı olması gerektiği düşüncesi ile eğitim yapılarının mekansal özelliklerinin değerlendirilmesi ve elde edilen verilerin bina bilgisi alanında tasarım girdisi olarak kullanılmasını sağlamaktır. Çalışmada yöntem olarak mekan analizi yöntemi kullanılmıştır. İlk aşamada mimari planlar üzerinde eğitim birimleri, idari birimler ve sirkülasyon alanlarının belirlendiği işlev analizi yapılmıştır. İkinci aşamada kat planları üzerinde kullanıcı sirkülasyonu analizi yapılmıştır. Bu analiz çalışması üç adımdan oluşmaktadır. Birinci adım olan öğrenci sirkülasyonu analizinde zemin katta giriş-kantin, giriş-merdiven ve kantin-merdiven bağlantıları, üst katlarda ise merdivene göre ulaşılabilen en yakın derslik ve en uzak derslik mesafeleri ölçülmüştür. İkinci adım olan akademik personel sirkülasyonu analizinde zemin katta giriş-merdiven bağlantıları, üst katlarda ise merdivene göre ulaşılabilen en yakın oda ve en uzak oda mesafeleri ölçülmüştür. Üçüncü adım olan derslikler ile akademik personel odaları arası bağlantıların analizinde önce dersliklere göre en yakın ve en uzak oda tespit edilmiş, sonra odalara göre en yakın ve en uzak derslik tespit edilmiş ve bu mekanlar arası mesafeler ölçülmüştür. Yöntemin çıktıları bir bütün olarak yorumlanmış ve yapılan değerlendirmeler sonucunda her bir plan şeması için olumlu ve olumsuz yönlerinin belirlendiği genel çıkarımlar sunulmuştur. Sonuçta elde edilen veriler bina bilgisi alanında tasarım girdisi olarak önerilmiştir.