Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERKAN ÜNLÜ
Danışman: ASİFE ŞAHİNARSLAN
Özet:Amaç: Bu çalışmada kronik böbrek yetmezliği hastalarında, hemodiyaliz (HD) öncesinde ve sonrasında sağ ventrikülü ve sağ atriyumu ekokardiyografik olarak değerlendirmek için kullanılan parametrelerin değişimine, hacim yükü ile ilişkisine bakılması planlanmaktadır, ek olarak ön yükten etkilenmeyen parametrelerin bulunması amaçlanmaktadır. Metod: Çalışmaya hemodiyaliz programında olan, 18-85 yaş aralığındaki hastalar dahil edildi. HD öncesinde ve sonrasında alınan ekokardiyografi kayıtları masaüstü, özgü programla analiz edildi. İki boyutlu benek takibi yöntemi 67 hastada sağ ventriküle, 62 hastada sağ atriyuma uygulandı. HD öncesi ve sonrası elde edilen değerler karşılaştırıldı. HD sırasında ultrafiltrasyon ile çekilen sıvı miktarı ile ekokardiyografik parametrelerin ilişkisine bakıldı. Bulgular: Çalışmaya yaş ortalamaları 49,2 ± 17,3 yıl olan, 23 ü kadın (%34,4) toplam 67 hasta dahil edildi. HD sırasında hastalardan ortalama 3088,12 ± 1103,7 ml sıvı çekildi. Sağ ventrikül ve sağ atriyum boyutları ve alanları HD sonrasında öncesine göre anlamlı değişmiştir. (sağ ventrikül bazal çapı; 3,38 ± 0,61 cm ye kıyasla 2,67 ± 0,54 cm, p<0,001, sağ ventrikül diyastolik alanı; 13,7 ± 3,0 cm2 ye kıyasla 10,1 ± 2,79 cm2 p<0,001, sağ ventrikül sistolik alanı; 7,05 ± 2,0 cm2 ye kıyasla 5,9 ± 3,0 cm2 p<0,001, sağ atriyum alanı; 13,8 ± 3,0 cm2 ye kıyasla 10,6 ± 2,8 cm2 p<0,001). Doppler yöntemi ile elde edilen tüm hızlarda ve birbirlerine oranında HD sonrasında azalma mevcuttur (E; 0,71 ± ,23 m/s ye kıyasla 0,50 ± 0,15 m/s p<0,001, A; 0.58 ± 0,17 m/s ye kıyasla 0,48 ± 0,16 m/s p<0,001, E/A; 1,28 ± 0,46 ya kıyasla 1,11 ± 0,34 p:0,004). Doku Doppler yöntemi ile elde edilen triküspit anülüs sistolik ve erken diyastolik doku hızları, HD sonrasında, HD öncesine göre azalmıştır. (S′; 0,15 ± 0,03 m/s ye kıyasla 0,12 ± 0,3 m/s p<0,001, E′; 0,14 ± 0,03 m/s ye kıyasla 0,10 ± 0,03 p<0,001). Geç diyastolik doku hızı ise değişim göstermemiştir (A′; 0,16 ± 0,04 m/s ye kıyasla 0,15 ± 0,04 p<0,001). Triküspit anüler planda sistolik yer değiştirme düzeyi (2,12 ± 0,4 cm ye kıyasla 1,71 ± 0,3 cm p<0,001), HD sonrasında azalma göstermiştir. Doppler ve doku Doppler ile ölçümü yapılan miyokardiyal performans indeksi (MPİDoppler;0,33 ± 0,17 ye kıyasla 0,47 ± 0,17 p<0,001, MPİdoku Doppler; 0,47 ± 0,11 e kıyasla 0,56 ± 0,2 p:0,002) HD sonrasında artarken, sağ ventrikül fraksiyonel alan değişimi (% 48,3 ± 0, 9,76 ya kıyasla % 46,9 ± 9,17 p:0,389) ve izovolümetrik kasılma akselerasyonu değişim göstermemiştir (3,54 ± 1,17 m/s2 e kıyasla 3,79 ± 1,41 m/s2 kıyasla 3,79 ± 1,41 m/s2 p:0,066). İki boyutlu benek takibi analizinde ise sağ ventrikül global uzunlamasına straini (% -24,12 ± 3,71 e kıyasla % -19.89 ± 4,18 p<0,001), sağ ventrikül serbest duvarı uzunlamasına straini (% -28,84 ± 4,67 vs. % -23,70 ± 5,48 p<0,001), sağ atriyum depo fazı straini (% 45,60 ± 10,8 e kıyasla % 38,15 ± 8,11 p<0,001), sağ ventrikül erken diyatolik strain hızı (1,29 ± 0,40 s−1 a kıyasla 1,05 ± 0,42 s−1 p<0,001), sağ ventrikül serbest duvarı erken diyatolik strain hızı (1,76 ± 0,52 s−1 ye kıyasla 1,38 ± 0,60 s−1 p<0,001) ve bu ölçüme denk gelen sağ atriyum iletim fazı strain hızı (-1,46 ± 0,82 s−1 a kıyasla -1,2 ± 0,56 s−1 p<0,001) ön yüke bağımlı bulunmuştur. Sağ ventrikül sistolik strain hızı (-1,28 ± 0,31 s−1 e kıyasla - 1,20 ± 0,30 s−1 p:0,084), sağ ventrikül serbest duvarı sistolik strain hızı (-1,8 2± 0,39 s−1 a kıyasla -1.73 ± 0,36 s−1 p:0,089), sağ ventrikül geç diyastolik strain hızı (1,1 ± 0,45 s−1 e kıyasla 1,1 ± 0,35 s−1 p:0,941), sağ ventrikül serbest duvarı geç diyastolik strain hızı (1,50 ± 0,60 s−1 a kıyasla 1.49 ± 0,56 s−1 p:0,928), sağ atriyum depo fazı strain hızı (2,25 ± 0,65 s−1 e kıyasla 2,5 ± 0,54 s−1 p:0,091), atriyal kasılma straini (% -16,73 ± 6,8 ya kıyasla % -16,35 ± 7,1 p:0,835) ve strain hızı (-2,15 ± 0,95 s−1 e kıyasla -2,21 ± 0,72 s−1 p:0,596) da ön yükten bağımsızdır. Sağ ventrikül global uzunlamasına straini (r=0,412, p:0,027), sağ ventrikül serbest duvarı uzunlamasına straini (r=0,414, p<0,001), sağ atriyum depo fazı straini (r=0,332, p:0,008) ve triküspit anüler planda sistolik yer değiştirme düzeyi (r=0,412, p:0,001), çekilen sıvı miktarı ile korelasyon göstermektedir. Sonuç: Sağ kalbi ekokardiyografik olarak değerlendirmek için kullanılan konvansiyonel parametrelerden izovolumetrik kasılma akselerasyonu ve fraksiyonel alan değişimi ile iki boyutlu benek takibi ile elde edilen sağ ventrikül ve sağ ventrikül serbest duvarı sistolik strain hızları, sağ atriyum kasılma straini ve strain hızı ile depo fazı strain hızı ön yükten bağımsızdır. Ön yükten bağımsız ekokardiyografik yöntemlerin bulunmasının, sağ kalp fonksiyonlarının önem taşıdığı hastaların takibine büyük katkı sağlaması öngörülmektedir.