Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KARDELEN KOCAMAN
Danışman: Canan Yılmaz
Özet:
Fruktozun esas kaynağı günümüzde şekerli içecekler ve hazır gıdaların üretiminde tatlandırıcı olarak
kullanılan yüksek fruktoz içeren mısır şurubudur. Metabolik Sendrom’un(MetS) tedavi hedeflerinin
başında, insülin direncine neden olan risk faktörlerinin yaşam şekli değişikleri ile kontrol altına
alınması ve sağlıklı beslenme gelmektedir. Kuersetinin ile yapılan çalışmalarda MetS ve
komplikasyonlarının azaldığı, insülin duyarlılığının arttığı ve glukoz düzeylerinde iyileşme
sağlandığı tespit edilmiştir. Glukoz homeostazisi, insülin duyarlılığı ve enerji homeostazının önemli
bir metabolik regülatörü olan fibroblast growth factor 21 (FGF21) ve hücresel enerji
metabolizmasının düzenlenmesinde merkezi bir rol oynayan peroxisome proliferator activated
receptor gamma coactivator 1 alpha’nın (PGC1α) hepatik gen ekspresyonlarının artışının fruktoz
diyeti uygulanan ratlarda fruktozun negatif etkilerini ortadan kaldırdığı rapor edilmiştir.
Araştırmamızın temel amacı fruktoz diyetiyle beslenen ratlarda kuersetinin karaciğer FGF21ve
PGC1α düzeyi ve ekspresyonu üzerine etkilerini, buna bağlı olarak MetS bileşenleri üzerindeki
koruyucu ve tedavi edici rolünü incelemektir. Bu doğrultuda, sprague dawley türü 24 adet rat;
kontrol, fruktoz, kuersetin, fruktoz+kuersetin olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. (n=6). 10 haftalık
deney sürecinde, kuersetin günlük 15 mg/kg dozda ve oral gavaj yoluyla, fruktoz ise %20 oranında
içme suyu içinde uygulanmıştır. Tüm grupların kan basınçları ve ağırlıkları ölçülüp kaydedilmiştir.
10. haftanın sonunda, kan ve karaciğer dokusu örnekleri alınmıştır. Elde edilen serumlarda, serum
insülin, glukoz ve trigliserit, total kolesterol, HDL ve VLDL kolesterol seviyeleri tayin edilmiştir.
İnsülin direnci HOMA-IR formülü kullanılarak hesaplanmıştır. Karaciğer dokusu PGC1α ve FGF21
düzeyleri ile PGC1α ve FGF21 gen ifadesi tayin edilmiştir. Çalışmamızda fruktoz ile başarılı bir
şekilde metabolik sendrom kriterleri oluşturulmuştur. Kuersetinin tek başına ve fruktozlu gruplara
verilmesiyle olumlu etkileri gözlemlemiş, metabolik sendrom kriterlerinde iyileşme sağladığı, ortaya
konmuştur. Fruktoz ile oluşan azalmış karaciğer FGF21 ve PGC1α düzeylerini ve mRNA
ekspresyonlarını arttırdığı gözlenmiştir. Çalışmamızın sonuçları 10 haftalık 15 mg/kg kuersetin
uygulamasının fruktoz aracılıklı MetS modelinde lipid ve karbonhidrat metabolizmasında yararlı
olacağı ve bu dozda olan etkilerinin uzun süre kullanımda daha da etkili olabileceğini
düşündürmektedir. Doz artırıldığında FGF21 ve PGC1α mRNA indüksiyonu etkisiyle serum glukoz,
trigliserid ve insülin direncinde pozitif etkilerinin görülebileceğini, olumlu etkileri nedeniyle
tedavide kullanılabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler : Fruktoz, Kuersetin, FGF21, PGC1α