Yüksek hızlı demiryollarının dünya üzerindeki uygulamaları ve Türkiye'ye adaptasyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: CENK ARSLAN

Danışman: MUSTAFA KÜRŞAT ÇUBUK

Özet:

Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte demiryollarında 360 km/sa'lik işletme hızlarına ulaşmak mümkündür. Konvansiyonel demiryolundan farklı olarak bu denli yüksek hızlara imkan veren sistemler, yüksek hızlı demiryolu olarak adlandırılmaktadır. Yüksek hızlı demiryolu, Türkiye için de önemli bir ulaştırma sistemi olarak düşünülmektedir. Bu bağlamda, gündemde olan Ankara-İstanbul, Ankara-Konya, Ankara-Sivas ve Ankara-İzmir yüksek hızlı demiryolu projeleri, mesafe ve seyahat süresi, nüfus yoğunluğu, kapasite, maliyet, enerji tüketimi-verimliliği, diğer ulaştırma türleriyle rekabet ve talep açısından dünyadaki örnekler de baz alınarak irdelenmiştir. Türkiye şartlarında bu projelerin uygulanabilirliği hem mühendislik hem de ekonomik açıdan değerlendirilmiştir. Türkiye, mevcut demiryolu sistemi bakımından, yüksek hızlı demiryolu işleten ülkelere göre çok geri kalmış durumdadır. Bu nedenle, demiryollarına yapılacak olan yatırımlar, sadece yüksek hızlı demiryollarına yönelik olmamalı, mevcut hatların iyileştirilmesine yönelik olarak da büyük miktarda yatırım yapılmalıdır. İnşası durdurulmuş olan Sürat Demiryolu Projesi, şu anda inşası devam eden Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi'ne göre; mesafe ve seyahat süresi, kapasite, maliyet, enerji tüketimi-verimliliği ve diğer ulaştırma türleriyle rekabet ve talep açısından daha avantajlıdır. Bu yüzden yeniden gündeme alınması doğru olacaktır. Ankara-Konya ve Ankara-Sivas arasında inşa edilmekte olan yüksek hızlı demiryolu hatları sadece yolcu taşımacılığına hizmet verecektir. Yolcu taşımacılığının yanında yük taşımacığı da düşünülerek, Ankara-Konya ve Ankara-Sivas arasına yüksek hızlı demiryolu hattı yerine, 160 km/sa'e kadar hıza imkan verecek, sinyalizasyonlu, elektrikli ve çift hatlı yeni konvansiyonel demiryolu hattı yapmak daha doğru bir tercihtir.