Klasik Arapçada fiil- cerr harfi birlikteliği: El-Keşşaf örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: ŞAHİN BAL

Danışman: MUSA YILDIZ

Özet:

Bu çalışmada Klasik Arapçadaki fiil ve cerharfi ilişkisi incelenmiştir. Arapçada fiillerin cerharfleriyle birlikte kullanımı sonucu bazı anlamsal olayların ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu anlamsal olaylar yabancı dil olarak Arapça öğretiminde, Arapça öğrenenlerin bu dil ile yaptıkları okuma etkinliklerinde, Arapçadan Türkçeye yapılan metin çevirilerinde bir takım güçlükler ortaya çıkarabilmektedir. Çalışmada fiillerin cerharfleriyle ve bazı zarflarla kullanım biçimleri, sözdizimsel görüntüleri ve aralarındaki semantik ilişkiler üzerinde durulmuştur. Çalışma örnek metin olarak döneminde dilbilim, belagat ve tefsir konularında otorite kabul edilen Ebul Kasım Cârûllah Mahmud bin Ömer bin Ahmed ez-Zemahşeri (Ö:1144)znin El-Keşşaf an Hakaik et-Tenzil ve Uyun el-Akavil fi Vucuh et-Tezvil adlı tefsir eseri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Eserden bir cerharfi ya da bir zarf ile eşdizimsel bir yapı oluşturduğu düşünülen fiiller tespit edilmiş, sözdizimsel görüntüleri ve anlamsal ilişkileriyle birlikte listelenmiştir. Tablolar halinde gösterilen listelerdeki fillerin cümle içerisindeki kullanımları dikkate alınarak bu tür yapıları oluşturan fikirler yakalanmaya çalışılmış, önceki dönemlerdeki bu yönde üretilen kuramlar değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda elde edilen bulgular değerlendirilip Arap dili öğretimi, dilbilim ve çeviri etkinliği açısından önerilerde bulunulmuştur.