Stokastik sınır analizinde yeni bir yaklaşım


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: HARUN KINACI

Danışman: İHSAN ALP

Özet:

Hızla gelişen dünya, hemen hemen her alanda kar amacı olan ya da olmayan her karar verme birimi için bir rekabet ortamı oluşturmaktadır. Karar verme birimi, belirli bir girdiyi belirli bir çıktıya dönüştüren herhangi bir birey, yapı, organizasyon veya teknoloji olabilir. Karar verme birimleri, birbirlerine göre pozisyonlarını korumak ya da geliştirmek için kaynaklarını etkin olarak kullanmak zorundadırlar. Kaynaklarını hangi seviyede etkin kullanıldıklarının belirlenmesi için karar verme birimlerinin girdilerini çıktılara dönüştürmedeki göreceli performanslarının değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Veri Zarflama Analizi ve Stokastik Sınır Analizi, karar verme birimlerinin göreceli performanslarının değerlendirilmesinde yaygın olarak kullanılan iki yöntemdir. Bu tez çalışmasında, sırasıyla Veri Zarflama Analizi ve Stokastik Sınır Analizi yöntemlerinin temel özellikleri verilmiştir. Ayrıca Stokastik Sınır Analizi için Uç Değer-Düzgün ve Normal-Rayleigh olmak üzere iki yeni model önerilmiştir. Bu modeller için gerekli bilgiler ve matematiksel ifadeler ayrıntılı olarak verilmiştir. Önerilen modeller, farklı veri setlerine uygulanmış ve diğer modeller ile kıyaslanarak farklı senaryolar için simülasyon yapılmıştır. Ayrıca gerçek bir veri setine uygulanarak diğer Stokastik Sınır Analizi ve Veri Zarflama Analizi modelleri ile karşılaştırılmıştır. Bu işlemler ile ilgili sonuçları içeren çizelgeler, yorumları ile verilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, önerilen modellerden tatmin edici sonuçlar alınmıştır. Sonuç olarak, karar verme birimleri için göreceli performans değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Stokastik Sınır Analizi'nin konusu olan iki yeni parametrik model literatüre sunulmuştur.