Türkiye ve Kazakistan'da eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda lisansüstü eğitimi yapan öğrencilerin bilimsel araştırma yeterliklerinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: LYAZZAT BEİSENBAYEVA

Danışman: YÜCEL GELİŞLİ

Özet:

Bu araştırmanın genel amacı, Kazakistan ve Türkiye'deki eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda lisansüstü eğitimi yapan öğrencilerin bilimsel araştırma yeterliklerini incelemek ve karşılaştırmaktır. Ayrıca ölçekten ve görüşme formundan elde edilen verilere dayalı olarak Kazakistan'da eğitim bilimleri ve öğretmenlik eğitimi alanında lisansüstü eğitimi için Bilimsel Araştırma Teknikleri dersi program modeli geliştirmektir. Araştırma modeli iki temel yapıya göre oluşturulmuştur. Bunlar, yapısal olarak araştırma modeli ve veri toplama biçimi olarak araştırma modeli şeklinde açıklanmıştır. Araştırmanın yapısal modeli: Bu araştırma, Eğitim Bilimleri alanında lisansüstü eğitim gören Türkiye ve Kazakistan'daki doktora öğrencilerinin var olan araştırma yeterliklerini belirlemeyi ve karşılaştırmayı amaçlayan tarama modelinde ve betimseldir. Veri cinsi açısından araştırma modeli: Araştırma verilerinin elde edilmesinde ise karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın verilerinin elde edilmesi açısından, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte uygulandığı karma yöntem (Mixed Method) kullanılarak modellenmiştir. Araştırmanın evrenini, Türkiye ve Kazakistan'da eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda devlet üniversitelerinde, lisansüstü eğitimi gören dört üniversitenin öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada; Kazakistan'daki eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda lisansüstü eğitim yapan öğrencilerin, bilimsel araştırma yeterliklerini kazanacakları bilimsel araştırma teknikleri dersi dışında bilimsel araştırma becerilerini yeterince geliştirecek ders almadıkları; araştırmanın problem durumu boyutuyla ile ilgili yeterliklerinin oldukça yeterliyim düzeyinde olduğu; ölçme aracı hazırlama boyutunda, maddeler incelendiğinde aritmetik ortalamaların oldukça yeterliyim düzeyinin alt sınırlarında olduğu öğrencilerin ölçme aracı geliştirebilme yeterliklerinin geliştirilmesi gerektiği; öğrencilerin veri analiz edebilme yeterlikleri konusunda güçlükleri olduğu; bilimsel çalışmaların yazımında dil konusunda güçlükleri olduğu sonuçları elde edilmiştir. Türkiye'de eğitim bilimleri ve alan eğitimi konusunda lisansüstü eğitim yapan öğrencilerin, bilimsel araştırma yeterliklerini kazanacakları bilimsel araştırma teknikleri dersi dışında bilimsel araştırma becerilerini yeterince geliştirecek ders aldıkları; öğrencilerin araştırmanın problemini oluşturma konusunda yeterli oldukları; veri toplama aracı geliştirme konusunda yeterlik algılarının düşük olduğu; bir bilimsel araştırmanın bulgu ve sonuçlarını yazabilecekleri; bir bilimsel araştırmanın araştırma raporunu tasarlayabildikleri sonucu elde edilmiştir. Ölçeğin genel toplamın da ise BAYAÖ ilgili yeterlik algılarının aritmetik ortalama ve medyan değerleri incelendiğinde her iki ülkenin lisansüstü öğrencilerin yeterlik algılarının oldukça yeterliyim düzeyinde olduğu sonucu elde edilmiştir.