Lise yapılarının ve yakın çevrelerinin ulaşılabilirlikle ilgili Türk standartları bağlamında incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: CANSU DİŞYAPAR

Danışman: CAN GÜNGÖR

Özet:

Türkiye'de engelliler aileleri ile birlikte nüfusun yarıya yakınını oluşturmaktadır. Genel nüfus içinde büyük bir orana sahip olan engellilerin bakım, eğitim, ulaşılabilirlik, istihdam gibi birçok alanda çözümlenmesi gereken sorunları bulunmaktadır. Ulaşılabilirlik kapsamında, yapılı çevrenin fiziki engellerden arındırılmasına yönelik çalışmaların ve uygulamaların yapılması, engellilerin kamusal alanlarda karşılaşacağı sorunların çözümlerini kolaylaştıracaktır. Fiziksel mekânlara, engelli engelsiz tüm öğrencilerin ve diğer bireylerin, engelsiz erişiminin sağlanması için, kamu yapıları ve yakın çevrelerinin engellilerle ilgili Türk standartları TS 9111 (2011), TS 12576 (2012)ve TS ISO 23599 (2012), TS 13536 (2012)koşullarına uygun düzenlemelere sahip olması gerekmektedir. Bu çalışmada, kamu yapılarından biri olan eğitim yapıları içerisinden Ankara'daki kaynaştırmalı eğitim modelinin sürdürüldüğü ve ÖZEGEP pilot okulları arasından belirlenen, üç lise binası ve yakın çevreleri bu standartlar gözetilerek oluşturulan değerlendirme formları vasıtasıyla, gözlem ve inceleme tekniğine dayalı veri toplanması yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Belirlenen yapılar ve yakın çevrelerinden elde edilen verilerin ulaşılabilirlik yönünden incelenerek değerlendirilmesi sonucunda, her bir eylem alanı ve hazırlanan her bir form için bir ulaşılabilirlik değeri (U.D.), her bir yapı için bir genel ulaşılabilirlik değeri (G.U.D.) ve ulaşılabilirlik değeri aşım katsayısı tespit edilmiştir. Belirlenen bu mekânsal ulaşılabilirlik değerleri (U.D.), yapı içindeki alanlarda, yapı yakın çevrelerinde, yapı bütünü içinde ve her bir form bağlamında tespit edilen eksikliklerin değerlendirilmesine olanak sağlamıştır. Örneklem alanda saptanan sorunlara, alan çalışması ile gerekli yapısal müdahalelerin neler olabileceği, bunların ulusal ve uluslararası standartlar çerçevesinde uygulanabilirlikleri irdelenerek, çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.