Harb-i umûmî'de Bağdat (1914-1918)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: RAMAZAN SONAT

Danışman: MEHMET ŞAHİNGÖZ

Özet:

Bağdat; jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle hem Harb-i Umûmî öncesinde hem de sırasında emperyal devletlerin yoğun bir şekilde siyasî, dini, ekonomik ve askerî müdahalelerine şahit olmuştur. Bu bağlamda; 1900-1914 yılları arasında özellikle konsoloslukları vasıtası ile siyasî, ekonomik ve dini enstrümanları kullanarak Bağdat'ta hâkimiyet tesis etmeye çalışan emperyal devletler, Harb-i Umûmî'nin zuhur etmesiyle artık askeri seçenekleri gündemlerine almışlar ve bu süreçten itibaren Bağdat'ı ele geçirebilmek için bir dizi askeri girişimlerde bulunmaya başlamışlardır. Nitekim XX. yüzyılın ilk çeyreğinde Ortadoğu'da, özelde Mezopotamya Havzası'nda en etkin yabancı güç konumunda bulunan İngiltere, Bağdat'a yönelik gerçekleştirilen bu askeri girişimlerde başat bir rol üstlenmiştir. Onu, ilgili süreçte İran üzerinden Bağdat'a yönelik bir dizi operasyonel teşebbüslerde bulunan Rusya izlemiştir. Osmanlı Devleti ise savaş boyunca bu iki devletin Bağdat'a yönelik girişimlerini boşa çıkarabilmek için gayret sarf etmiştir.