Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan ortaokul öğrencilerinde okuduğunu anlamayı etkileyen faktörlerin karşılaştırılması: Aracı model testi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: HANİFİ SANIR

Danışman: EMİNE RÜYA ÖZMEN

Özet:

Bu araştırmanın genel amacı 8. sınıfa devam eden öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrencilerin içsel motivasyon, okuma hızı, ön bilgi ve strateji kullanımının okuduğunu anlama üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. İlişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülen araştırmada bir model test edilmiştir. Araştırmaya kaynaştırma ortamına devam eden öğrenme güçlüğü olan 113 öğrenci ve bu öğrencilerin sınıflarında bulunan, öğretimsel düzeyde okuma performansına sahip öğrenme güçlüğü olmayan 113 öğrenci katılmıştır. Katılımcılar 2015-2016 eğitim ve öğretim yılında Ankara'nın merkez ilçelerinde öğrenimlerine devam eden ortaokul öğrencilerinden seçilmiştir. Verilerin toplanmasında, Okuma Motivasyonu Ölçeği-Türkçe formu, okuma hızı metni, ön bilgi testi, strateji kullanım testi, okuduğunu anlama testi kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 21 ve AMOS 23 istatistik programları ile gerçekleştirilmiştir. Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı, açımlayıcı yapısal faktör analizi ve path analizi yöntemleri kullanılarak analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre içsel okuma motivasyonunun okuduğunu anlamayı doğrudan yordamadığı bulunmuştur. Bununla birlikte içsel okuma motivasyon okuduğunu anlamayı, okuma hızı strateji kullanımı ve ön bilgi aracılığıyla dolaylı olarak yordamıştır. Aracı değişkenler (strateji kullanımı, ön bilgi ve okuma hızı) okuduğunu anlamayı artırmaktadır. Ayrıca öğrenme güçlüğü olan ve olmayan öğrenciler araştırma değişkenleri bakımından karşılaştırıldığında, öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin olmayan öğrencilere göre daha düşük puanlar aldıkları bulunmuştur. Araştırmanın sonuçları ilgili alanyazın ve teorik görüşler çerçevesinde tartışılmış, öğretmenlere ve alanda çalışan araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.