Baş dönmesi şikayetiyle acil servise başvuran hastalarda Head-thrust (Baş çevirme) testinin periferik ve santral vertigo ayırıcı tanısındaki yeri


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: SERTAÇ GÜLER

Danışman: AYFER KELEŞ

Özet:

Giriş: Baş dönmesi ayaktan hasta başvurularının en sık sebeplerinden biridir[3] ve acil servis (AS) başvurularının %1.3-2.5 ini oluşturur.[4,5] Şikayetin hasta tarafından tarifi zor, fizik muayene bulguları ile uyumsuz veya güvenilmez olabilir.[1,2] Uygulaması kolay, ucuz, non invaziv, fazla zaman almayan yatakbaşı testlerin özellikle santral vertigo ayırıcı tanısı için acil tıp hekimi için önemi büyüktür. Çalışmada, AS ye baş dönmesi şikayeti ile başvuran hastalarda, periferik ve santral vertigo ayırıcı tanısında head-thrust (baş çevirme) testinin (HTT) yerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Prospektif gözlemsel klinik bir çalışma olarak dizayn edilmiş, acil servisimizde 01.02.2011-31.07.2011 tarihleri arasında yapılmıştır. Periferik vertigo grubundaki tüm hastalara odyovestibüler testler, santral vertigo grubundaki hastaların hepsine nörogörüntüleme yapılmıştır. Bulgular: AS başvurularının %0.78 ini baş dönmesi/vertigo hastaları oluşturmaktadır. Santral vertigo grubu hastalar istatistiksel anlamlı olarak daha yaşlı (Mann-Whitney U, p=0.007), özgeçmişinde HT ve antiagregan kullanımına sahip (Fisher in kesin testi, sırasıyla p=0.026 ve p<0.001), baş dönmesi baş hareketleri ile ″tetiklenmeyen″ (Pearson χ² testi, p<0.001), vertikal nistagmus paternine sahip (Pearson χ² testi, p<0.001), HTT sonuçları normal (Pearson χ² testi, p<0.001), tandem yürüyüş, Romberg ve diz-topuk testleri bozuk olan (Fisher in kesin testi, sırasıyla p<0.001, p<0.001 ve p=0.026) hastalardır. HTT nin normal olmasının santral vertigo için duyarlılığı %95, özgüllüğü ise %75.6 olarak saptanmıştır. Yine bu hastalarda hastane yatışı, AS de nörogörüntüleme oranları ve ortalama SKB değerleri daha yüksek bulunmuştur. Periferik vertigo grubunda en sık üç tanı BPPV, meniere hastalığı ve vestibüler nörittir. Sonuç: HTT nin acil tıp hekimlerince kullanılması ayırıcı tanı açısından önem taşıyabilir. Testin kolay uygulanabilirliği, kısa sürmesi, ek ekipman gerektirmemesi, tekrar edilebilirliği ve hastanın tedavisini geciktirmemesi gibi avantajları da düşünülürse AS de vertigo başvurularında kullanılması uygun görünmektedir.