Yatılı Okulda ve Ailesinin Yanında Kalan Kız Ergenlerin (15-18 Yaş) Benlik Algısı ve Umutsuzluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Öznur Halaç Yilgen

Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK

Özet:

Ergenlik kişinin biyolojik yapısına bir geçiş dönemidir. Ergenlik döneminin en önemli özelliği kimlik arayışıdır. Erik Erikson'a göre ergenler kimlik oluşumu ile kimlik karmaşası arasındaki çatışmayı mutlaka çözmelidirler. Bu dönemde toplumun ergenlerden beklentileri de çok ayrı bir kaygı kaynağını oluşturmaktadır. Ayrıca, günümüzde ki sosyal, kültürel ve ekonomik koşulların hızlı değişim göstermesi insanın psiko-sosyal gelişiminde çalkantılı bir dönem olan ergenlik dönemini, daha da zorlu yaşamasına neden olmaktadır. Araştırmacılara göre, ergenlerin içinde bulundukları dönemin sorunlarıyla karşı karşıya olmalarının yanında üniversiteye girebilmek için başarmak zorunda oldukları sınav nedeniyle umutsuz olmaları, beklenilen bir durumdur. Ergenin benlik algısı ve geleceğe dair umut bakış açısının incelenmesi, gelişmekte olan kişiliğin anlamlandırılması açısından son derece önemlidir. Bu bilgiler ışığında, hayattaki en önemli kritik dönemlerden biri olan ergenlik, en fazla vurguyu ve incelemeyi hak etmektedir. Bu araştırmada Yatılı Okulda ve Ailesinin Yanında Kalan Kız Ergenlerin (15-18 yaş) Benlik Algısı ve Umutsuzluk düzeylerinin, araştırmada kullanılan demografik değişkenlerle aynı zamanda birbirleriyle anlamlı ilişkisi var mıdır? ana problem durumunun yanında alt problemlere cevap aranmak istenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde olup, bulgular Demografik Bilgi Formu, Offer Benlik İmgesi Ölçeği ve Beck Umutsuzluk Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırma sonucunda, ailesinin yanında kalan babası sağ olan kız ergenlerin umutsuzluk puan ortalamasının, babası vefat edenlerin umutsuzluk puan ortalamasına oranla daha düşük olduğu göze çarpmaktadır. Ayrıca, baskıcı aileye sahip kız ergenlerin benlik algısı düzeyi daha düşük olarak görülmüş, elde edilen istatiksel sonuçlara göre yatılı kalan kız ergenlerin benlik algısı düzeylerinde kuruma geldikleri yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık görülmemiş, umutsuzluk düzeylerinin ise farklılaştığı görülmüştür. Yapılan istatiksel sonuçlara göre yatılı kalan kız ergenlerin ebeveynle görüşme sıklığı umutsuzluk düzeylerinde farklılığa yol açmazken, benlik algısı düzeylerinde anlamlı farklılık oluşturmuştur. Ailesinin yanında kalan kız ergenlerden pekiyi not ortalamasına sahip olanlar daha az umutsuzluk düzeyine sahipken, benlik algısı düzeylerine bakıldığında ise; çok iyi ve iyi not ortalamasına göre orta düzeyde not ortalamasına sahip olanlar daha düşük benlik algısı düzeyine sahiptirler. Ayrıca, babanın eğitim durumu değişkeni ailesinin yanında kalan kız ergenlerin benlik algısı düzeylerinde anlamlı farklılık oluşturmuştur. Yatılı okulda ve ailesinin yanında kalan kız ergenlerin benlik algısı ve umutsuzluk düzeyleri; ebeveyn öz ya da üvey olma durumu, anne eğitim durumu, anne çalışma durumu, baba çalışma durumu, ebeveyn gelir durumu, ebeveyn medeni durumu, kardeş sayısı, doğum sırası ve okul öncesi eğitim alma değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşma göstermemiştir.